Yeni doğan bebeklerde sarılık riski ne zaman biter

Yenidoğan bebeklerin, kandaki bilirübin değerlerinin yükselmesi sonucu, yenidoğan bebeklerde sarılık denen durum oluşur. Bilirübin, kan hücreleri parçalanması sonrası sarı renkte ortaya çıkan bir maddedir. Sarı renk, bebeğin cildinin ve gözlerinin sararmasına neden olur ve yeni doğan sarılığı varlığını bu şekilde belli eder.

Bebekler anne karnındayken, bebeğin bilirubini annenin karaciğerinde temizlenir; doğumdan sonra ise bebeğin karaciğerinin bilirubini temizleyebilecek kapasiteye erişmesi birkaç gün alır; bu arada karaciğer tarafindan yeterince atılamayan bilirubin artarak sarılığa neden olur.

Yenidoğan Sarılığı Normal Midir?

Fizyolojik nedenlerden dolayı yenidoğan her bebekte bilirubin düzeyi artış gösterir. Yenidoğan bebeklerin %50’ sinden fazla, prematüre yani zamanından önce doğan bebeklerin ise % 70’ inde bilirubin bir miktar daha fazla yükselerek yeni doğan sarılığına dönebilmektedir.

Bebeğin Yenidoğan Sarılığı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Bebek doğduktan 2-3 gün sonra kandaki bilirubin seviyesi artarak, sararmalar görülür. Kandaki bilirubin değerleri henüz çok yükselmedi ise; sadece baş ve boyun bölgesinde sararmalar oluşabilir. Bilirubin değerleri yükseldikçe, üst gövde, daha fazla artış olduysa alt gövde, sonra kol ve bacaklar ile eller ve ayaklarda sararmalar görülür.  Sarılığın artarak devam ettiği durumlarda çocuk hekimi ile görüşülerek kan tahlilleri değerlendirilmeli ve gerekirse yenidoğan sarılığı için bir tedavi planlanmalıdır.

Yenidoğan Sarılığı Hangi Durumlarda Tedavi Edilir?

• Baş boyun bölgesinde ve gözlerde sararma başladı ise kontrollü olarak hekimle görüşülmeli ve devamında takip edilerek gerekirse kan tahlili ile bilirubin seviyesi ölçülmelidir.
• Sarılık giderek vücudun diğer bölgelerine doğru yayılıyorsa,
• Bebekte sürekli bir uyku hali varsa ve bu uykuya bağlı olarak beslenme düzgün yapılamıyorsa,
• Bebekte bir ateş yükselmesi veya hastalıkla ilgili bir belirti oluyorsa mutlaka doktor kontrolünde tedavi düzenlenmelidir.

Yenidoğan Sarılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Yenidoğan sarılığının farklı belirtileri ve tedavi yöntemleri bulunmaktadır.  Bebek doğduktan 2 gün sonra başlayan ve normal gelişim sürecinde bir hafta içerisinde gerilemesi beklenen yenidoğan sarılığı, takip edilmesi gereken önemli bir durumdur. Bilirubin artışının yanı sıra; bebeğin doğum kilosu, kaç haftalık doğduğu, kaçıncı günde sarılığının başladığı ve genel sağlık durumunda görülen riskler değerlendirilir. Bu risklere göre yenidoğan sarılık tedavisinin gerekip gerekmediği ve ne tür bir tedavi uygulanacağı hekim tarafından bildirilir.

Fizyolojik Sarılık

Yenidoğan bebeklerin çoğunda doğumdan bir iki gün sonra görülen, vücuttaki fazla kan hücrelerine bağlı olarak gelişen bilirübin yükselmesi sonucu oluşan “fizyolojik sarılık” durumudur. Herhangi bir tedavi veya müdahaleye gerek olmadan kendiliğinden geçmesi beklenir.

Fizyolojik yenidoğan sarılığı; zor doğumlar sonrası, diyabetik annelerin bebeklerinde, bebeğin ilk kakasını normal zamandan geç yapması durumunda, bebeğin beslenememesi sonucu oluşan sıvı kaybı ve miyadından önce doğan prematüre bebeklerde daha çok rastlanır.

Anne Sütü Sarılığı

Yenidoğan döneminde anne sütü ile beslenen bebeklerin, yeterli miktarda süt alamamaları yenidoğan sarılığını tetikler. Bu durum, ilk günlerde hiç anne sütü alamayan, az emen veya doğum sonrası olağan kabul edilen mevcut ağırlıklarının % 10’luk kısmından daha fazla kilo kaybeden bebeklerde görülür. Bazı durumlarda ise; geç anne sütü sarılığı olarak ifade edilen, doğumdan sonra üç aya kadar devam edebilen ve anne sütünde bulunan bazı maddelerin bilirübini etkilemesi nedeniyle olduğu düşünülen durumdan kaynaklanır. Bebek iyi besleniyor ve kilo alıyorsa bu durumda herhangi bir tedavi gerektirmez ve sarılık kendiliğinden geçer.

Uzamış Yenidoğan Sarılığı Nedenleri

Anne sütü sarılığı ile aynı belirtileri gösteren bebeklerde, sarılığın uzaması nedenleri araştırılmalıdır.  Bebekte olabilecek enfeksiyon hastalıkları, kan uyuşmazlıkları, metabolik hastalıklar, karaciğer hastalıkları veya genetik geçişli hastalıklar değerlendirilmelidir.

Fototerapi Ne Zaman Uygulanır?

Yenidoğan sarılıklarında fototerapi(ışın tedavisi) tedavisi, bebeğin yükselen bilirübin değerleri ve buna bağlı gelişen sarılığını azaltmaya yönelik uygulanan bir ışın yöntemidir. Fototerapi uygulamaları, bebeğin çıplak bedenine uygulanır. Uygulama sırasında bebeğin gözleri, ışının etkilerinden korumak için bir gözlük kapatılır. Tedavi süresi genellikle, 24-48 saat aralığında belli periyotlar şeklinde hastanede uygulanır. Fototerapi uygulamasının bebeğe kalıcı yan etkileri olmaz. Yükselen bilirübin değerlerinin artarak ilerlemesi sonucu beyinle ilgili hastalıklara neden olmaması için uygulanan fototerapi tedavileri oldukça önemlidir. Fototerapi süresince bebeğin kaka yapma periyodu artar ve kakası daha sulu olabilir. Bazı bebeklerde ise cilt döküntüleri görülebilir.

“Anne Sütü” Yenidoğan Sarılığının Tedavisinde Önemlidir

Anne sütü ve emzirme, yenidoğan sarılığında oldukça önemlidir. Sarılık nedeniyle hareket etmekte ve uyanmakta zorlanan bebeklerin sık emzirilmesi, sarılığı azaltıcı bir etken olarak değerlendirilmektedir. Bebeğin ilk günlerindeki kilo artışları gözlemlenmeli ve yetersiz beslenmesi önlenmelidir.

Yenidoğan Sarılığı Önlenebilir mi?

Fizyolojik nedenlerle oluşan yenidoğan sarılıklarında,

• Anne sütü ve emzirmenin iyi yapılması yani bebeğin az az ve sık sık beslenmesi,
• Anne sütü dışında bebeğe hiçbir şey içirilmemesi önemlidir.

Bu koşullar sağlandığında bebekler kilo alır ve yenidoğan sarılığı tedavi gerektirmeden kendiliğinden geçebilir.

Yenidoğan Sarılığında Doğru Bilinen Yanlışlar

Yenidoğan bebeklerin fizyolojik nedenlerle yenidoğan bebeklerde sarılık olmaları ile birlikte halk arasında bazı doğru bilinen ancak yanlış olan inanış ve yöntemler uygulanmaktadır.

• Bebeğe sarı tülbent örterek veya sarı kıyafet giydirerek sarılığının azalacağı inanışı yaygındır. Aksine sarı kıyafet giydirmek bebeğin olası artan sarılığının kontrolünü zorlaştırarak tedaviyi geciktirecektir.
• Yenidoğan her bebekte sarılık görülür inanışı yanlıştır. Yenidoğan her bebek sarılık olmaz. Erken doğan, düşük doğum tartılı, çok iri, tartı kaybı fazla ve kan uyuşmazlığı olan bebeklerde sarılık riski fazladır. Yenidoğan sarılığı sanıldığının aksine bulaşıcı değildir.
• Yenidoğan bebeğe şekerli su verilmesi sarılığı önler inanışı yanlıştır. Sarılık olan bebeğe asla su ya da şekerli su verilmemelidir. Sarılık olan bebeğin sık sık anne sütü ile beslenmesi gerekmektedir.

Sarılık riski kaç gün sürer?

1 aylık bebekte sarılık olur mu?

Anne sütüne bağlı sarılık ne zaman geçer?

Bebeklerde sarılık bir ay sürer mi?