Src 3 ve 4 ne işe yarar

Bu yazımızda sizlere Src belgesiyle ilgili önemli detayları paylaşacağız. Öncelikle belirtmek isteriz ki Src belgesini almanın ilk koşulu ehliyet sahibi olmaktır. Eğer ehliyetiniz yoksa Src belgesi alamazsınız. Ticari araç sahiplerinin ve yolcu taşımacılığı yapanların almak zorunda olduğu mesleki yeterlilik belgesi ile ilgili sık sorulan soruların cevaplarını yazımızda bulabilirsiniz.

SRC Belgesi Ne İşe Yarar?

SRC belgesi, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na göre karayolu taşımacılığında yük ve yolcu taşıyan araç sahiplerinin almakla yükümlü oldukları mesleki yeterlilik belgesidir. Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne göre; yük, kargo ve yolcu taşıyan araçlar ticari araç olarak ifade edilmektedir. Bu araçları kullanan sürücülerde;

• Sürücü belgesi
• Mesleki yeterlilik belgesi (SRC belgesi)
• Psikoteknik rapor bulunmak zorundadır.

Saydığımız belgelerden birinin eksik olması halinde sürücülere cezai işlem uygulanır. Her ülke için durum aynıdır ve ticari araç kullananların bu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Amerika’da ticari araç sürücülerinin mesleki yeterlilik belgesi CDL olarak geçer, ülkemizde ise bu belgenin adı SRC’dir.

SRC Belgesi Hangi Araçlar İçin Geçerli?

SRC belgesi almakla yükümlü şoförler; kamyon, kamyonet, minibüs, otobüs, panelvan ve çekici gibi araçları kullanırlar. Bu araçlarla yapılan yük, yolcu ve kargo gibi karayolu taşımacılıklarında mesleki yeterlilik belgesi olarak SRC belgesi istenmektedir.

SRC Belgesi Çeşitleri Nelerdir?

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilen 5 çeşit SRC belgesi vardır. SRC belgesi çeşitleri şunlardır;

• SRC 1 belgesi: Uluslararası taşımacılık yapan şoförlerin yeterliliklerini gösteren belgedir. Şoförler bu belgeyi almak için 32 saat süren bir eğitimden geçerler. SRC 1 belgesini almak için eskiden şoförlerin lise mezunu olmaları gerekiyordu, ancak yapılan yeni düzenlemelerle birlikte sürücülerin ilkokul mezunu olmaları yeterli hale geldi. Büyük otobüs şoförlerinin SRC 1 belgesi almak için 26 yaşından gün almış olmaları, 66 yaşından gün almamış olmaları gerekir. Minübüs şoförleri 19 yaşından gün almamış olmalıdırlar. Ayrıca şoförler psikoteknik raporu almalıdırlar.
• SRC 2 belgesi: Ülke sınırları içinde taşımacılık yapan şoförlerin almaları gereken belgedir. SRC 1 belgesi alan şoförlerin SRC 2 belgesi almaları gerekmez, çünkü SRC 1 belgesi olan şoförler aynı zamanda SRC 2 belgesine de sahip olurlar. Dolmuş şoförleri, taksi şoförleri, okul servisi ya da personel servisi şoförleri, şehir içi ya da şehirlerarası otobüs kullanan şoförler SRC 2 belgesi almalıdır. Yaş konusu SRC 1 belgesi alma koşulları ile aynıdır. SRC 2 belgesi almak için de psikoteknik raporu alınması gerekmektedir.
• SRC 3 belgesi: Ülkeler arası eşya veya kargo taşımacılığı yapan şoförlerin almaları gereken belgedir. Kamyon, çekici ve TIR sürücülerinin yanı sıra kamyonet, pikap ve panelvan gibi araçları kullanan sürücüler SRC 3 belgesi almalıdır. SRC 3 belgesi alabilmek için 19 yaşından gün almış olmak ve 66 yaşından büyük olmamak gereklidir. Ayrıca psikoteknik raporunun da alınması gereklidir.
• SRC 4 belgesi: Ülke sınırları içinde eşya taşımacılığı yapan ve yurtdışına çıkmayan şoförlerin alması gereken belgedir. SRC 4 belgesini alanlar, SRC 3 belgesine de sahip olurlar. Kamyonet, çekici ve kamyon gibi araçları kullanan sürücüler 28 saat süren bir eğitime girenler sınavdan geçerli not aldıklarında 19 yaşından gün almışlarsa ve psikoteknik raporları varsa SRC 4 belgesini alabilirler.
• SRC 5 belgesi: Tehlikeli mal ve madde taşımacılığı yapan şoförlerin alması gereken belgedir. SRC 5 belgesi almak isteyen sürücüler 19 saatlik temel eğitim alırlar. Tanker taşımacılığı yapacak sürücüler 13 saatlik tanker eğitimi alırlar. Patlayıcı madde ve radyoaktif madde taşımacılığı yapacak şoförler 8 saatlik bir eğitimden geçerler. Sürücülerin SRC 5 belgesi alabilmek için 19 yaşından gün almış olmaları gerekmektedir.

SRC Belgesi Nasıl Alınır 2022

SRC belgesi vermeye yetkili kurumlara kayıt yaptırarak SRC belgesi alınabilir. SRC belgesi başvurusu yapan sürücüler almak istedikleri belge türü için belli eğitimlerden geçerler. Ülke içinde taşımacılık yapacak şoförler 32 saat eğitime tabi tutulurlar.

SRC belgesi başvuru şartları şöyledir;

- 2003 tarihinden önce ehliyeti olanlar sınava ve eğitime girmeden almış oldukları ehliyet türüne uygun SRC belgelerini alabilirler. 2003’ten sonra sürücü belgesi olanlar SRC belgesi alabilmek için eğitim almak ve sınava girmek zorundadırlar.

- Büyük otobüs şoförleri SRC belgesi alabilmek için kanunun 36/C maddesine göre 26 yaşını bitirmek zorundadırlar.

- 66 yaşından gün alan sürücüler ehliyet sahibi olsalar dahi eğitim veya sınavla SRC belgesi alamazlar. Eskiden SRC belgesi alabilmek için 63 yaşından gün almamış olma zorunluluğu varken SRC belgesi yaş sınırı 66 olarak değiştirilmiştir.

- SRC sınavında başarılı olmak için eskiden 60 puan almak gerekiyordu ancak yapılan düzenlemelerle birlikte sürücülerin en az 70 puan almaları zorunlu hale getirilmiştir.

SRC Belgesi Almak İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

- Kimlik fotokopisi

- Ehliyet fotokopisi

- 2 tane son 6 ay içinde çekilen vesikalık fotoğraf

- Diploma fotokopisi

SRC Belgesi Fiyatları 2022  

SRC belgesi fiyatı için taban uygulaması yoktur. SRC belgesi ücreti illere ve bölgelere göre farklılık gösterir. Bununla birlikte ortalama SRC belgesi ücretleri şu şekildedir:

SRC 1 belgesi

• 40 Saat
• Ders saat ücreti: 35 TL
• Toplam ücret: 1400 TL

SRC 2 belgesi

• 36 Saat
• Ders saat ücreti: 35 TL
• Toplam ücret: 1260 TL

SRC 3 belgesi

• 41 Saat
• Ders saat ücreti:35 TL
• Toplam ücret: 1435 TL

SRC 4 belgesi

• 36 Saat
• Ders saat ücreti: 35 TL
• Toplam ücret: 1260 TL

SRC 5(Adr) belgesi

• 19+13 Saat
• Toplam ücret: 900 TL

Not: Bunlar sadece eğitim ücretleridir. Sınav harçları ayrı ödenir.  Üsteki fiyatlar İstanbul için geçerlidir. Farklı illerde farklı fiyatlar uygulanabilir. Yetkili src kurumunda fiyat bilgisini alabilirsiniz.

SRC Belgesi Ödeme

SRC belgesi harcı, ders ücretlerinden ayrı olarak ödenmektedir. Harç ücreti dışında bir de SRC kart ücretinin ödenmesi gerekir. SRC belgesi sınav harç ücreti 130 TL’dir. SRC kart ücreti ise 24 TL’dir. Bu ücret Halk Bankası şubelerine yatırılmaktadır. SRC belge ücreti Vakıfbank şubelerine ödenemiyor.

SRC 2 belgesi olan sürücüler SRC 4 belgesi almak isterlerse 1260 TL’lik kurs bedelinin yarısı olan 630 TL’yi öderler. SRC 4 belgesi olanlar SRC 2 belgesi almak istediklerinde ise yine kurs bedelinin yarısı olan 630 TL’yi öderler.

SRC Belgesi Hangi Kurumdan Alınır?

SRC belgesi almak için Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetki verdiği kurumlardan birine başvurulmalıdır. SRC belgesi vermeye yetkili olan kurumlarda eğitim alarak ve sınava girerek SRC belgesi alınabilir.

SRC belgesi kaç günde alınır?

SRC belgesi almak için girilecek eğitimlerin tamamlanması gerekir. Bu eğitimler genellikle haftada 2 saat şeklinde verilmektedir ve yaklaşık 3 haftada tamamlanmaktadır. Eğitimlerini alan sürücüler sınava girdikten ve başarılı olduktan sonra SRC belgelerini alabilirler.

SRC sınavları geçtiğimiz yılda 5 tane yapılmıştı, ancak SRC sınav takviminde kursların çok sayıda sınav yaptığını söyleyebiliriz. Her kursun SRC sınıflarına göre yaptığı sınav tarihleri farklı olup, sınav sonuçları yaklaşık 10 gün içinde açıklanmaktadır. “SRC belgesi almak ne kadar sürer?” sorusuna bu durumda ortalama 1 ay diyebiliriz.

SRC Sınav Soruları

SRC sınavı teorik ve uygulama sınavlarından oluşmaktadır. Çoktan seçmeli teorik sınav 1 saat sürecek olup, SRC belgesi soruları geçmiş yıllardakinin aksine 40 adetten oluşmaktadır. Her sorunun değeri 2,5 puandır. Sınavlar her kurs için farklı saatlerde olabilir ancak genellikle saat 10:00’da yapılmaktadır. Sınavdan başarılı olmak için en az 28 soruya doğru yanıt verilmelidir. Yanlış sorular doğru soruları etkilememektedir. Teorik sınavda başarılı olan sürücüler her sorunun yaklaşık 60 saniye sürdüğü uygulama sınavına girerler. Uygulama sınavında en az 3, en fazla 5 adet soru sorulur. SRC uygulama sınavı soruları görsel ya da video şeklindedir. 3 soruluk uygulama sınavında 2, 5 soruluk uygulama sınavında ise 3 soruya doğru yanıt vermek, sınavdan geçmek için yeterlidir. Uygulama sınavında sınava girmek için 4 hak vardır. Teorik ve uygulama sınavları aynı günde ve aynı okulda yapılmaktadır.

SRC Belgesi Cezası

SRC belgesi cezası SRC belgesi olmadan taşımacılık yapan sürücülere, ruhsat sahiplerine ve taşımacılara verilmektedir. SRC belgesi olmayan araçlar, sigorta firmaları tarafından tanınmamakta ve olası bir kaza anında hasar ödemesi yapılmamaktadır.

SRC cezaları şöyledir;

• SRC belgesi alma zorunluluğu: 350 TL (Cezayı sürücü öder)
• SRC teknik şartlar, taşıma sözleşmesi ve zorunlu sigortayla ilgili ceza: 885 TL (Cezayı ruhsat sahibi öder)
• SRC 5 sertifikalı sürücü istihdam etme zorunluluğu: 885 TL (Cezayı taşımacı öder)
• SRC 5 belgesi olmadan taşımacılık yapmak: 350 TL (Cezayı sürücü öder)
• Psikoteknik belgesi alma zorunluluğu: 350 TL (Cezayı sürücü öder)
• Psikoteknik belgeli sürücü istihdam etme zorunluluğu: 885 TL (Cezayı ruhsat sahibi öder)

Sınavsız SRC Nasıl Alınır?

Sınavsız SRC almak isteyen sürücülerin 25 Şubat 2003’ten önce ehliyet almış olmaları gerekmektedir. Bu tarihten önce B sınıfı ehliyet alanlar SRC 2 ve SRC 4, C ve D sınıfı ehliyet alanlar ise SRC 2, SRC 3 ve SRC 4 belgelerini alabilirler. E sınıfı ehliyet alanlar sınavsız olarak SRC 1, SRC 2, SRC 3 ve SRC 4 belgelerini alabilirler. 66 yaşını aşan sürücülere hiçbir SRC belgesi verilmemektedir.

25 Şubat 2003’ten önce gerekli eğitimi alan sürücülerin B sınıf ehliyeti olanlardan sınavsız SRC belgesi almak için minimum 90 günlük Sigorta ve Bağ-Kur primi isteniyordu. Ancak 2016’da yapılan yeni düzenlemelerle birlikte bu durum kaldırılmıştır.

Sınavsız SRC E-Devlet

SRC belgesi e-Devletten nasıl alınır? Sürücüler e-Devlet kapısından SRC belgesi almak için sisteme giriş yapmalılar ve arama kısmına “muafiyet kapsamında SRC” yazarak arama yapmalıdırlar. SRC belgesi sorgulama sonucunda gelen tablodaki ehliyet belge numarası ve seri numarası gibi bilgileri doldurduktan sonra “Tamam” tuşuna basarak SRC belgesi oluşturabilirler. İlgili kısma direk ulaşmak için aşağıdaki bağlantıya tıklanabilir.

https://www.turkiye.gov.tr/udvh-muafiyetli-src-belgesi-basvuru

Sınavsız SRC ücreti ne kadar?

SRC belgesinin çıktısını alabilmek için sistemde kayıtlı telefon numarasına “Halkbank ya da Vakıf Bank’a XX TL harç yatırın” şeklinde bir SMS gelir. Sınavsız SRC harcı olan XX TL(Belge başına) yatırıldıktan sonra sisteme tekrar giriş yapıp SRC belgesinin çıktısı alınabilir.

2003 yılından önce ehliyet alanlar sınavsız SRC almak için aynı sorgulamayı yaptıklarında “uygun değildir” ya da “belge oluşturulamadı” gibi hatalarla karşılaşabilirler. Bu durumda sürücülerin Nüfus Müdürlükleri’ne giderek durumu bildirmeleri ve sistemden aktivasyon yaptırmaları gerekir.

Sınavsız SRC 5 alınır mı?

ADR sertifikası olarak da geçen SRC 5 belgesi alabilmek için mutlaka eğitim alınmalıdır. 2003 yılından önce ehliyet almış olsun ya da olmasın, hiçbir sürücüye sınavsız SRC 5 belgesi verilmemektedir.

Sınavsız SRC son gün ne zaman?

Sınavsız SRC belgesi almak isteyenlerin 30 Aralık 2018 tarihine kadar başvuru yapmış olmaları gerektiğine dair internette yanlış bilgi var. Mevcut mevzuatta buna ilişkin bir tarih sınırlaması bulunmamaktadır. 2003’ten önce ehliyet alan sürücülerin istedikleri tarihte sınavsız SRC belgesi alabilmeleri sağlanmıştır.

Ayrıca konu hakkında daha fazla detay için şu dokümanı okuyabilirsiniz: