Doğum kontrol hapını bırakır bırakmaz hamile kalan kadınları düşük tehlikesi bekliyor. Prof. Dr. Neşe Kavak, "Gebe kalmayı, doğum kontrol hapını bıraktıktan en az iki ay sonra deneyin" diyorMarmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neşe Kavak kendisi de düşük yaşamış bir doktor. Kavak, hamile kalan her üç kadından birinin başına gelen düşükle ilgili tıp dünyasında yapılan son çalışmalarla ilgili bilgi verdi:
Show
*
Düşüğe neler neden olur? * İlk gebeliğinde kürtaj yaptıranların sonradan düşük yapma riski artıyor mu? Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz. Haplar, bir doktor gözetiminde hastanın muayenesinin yapılıp değerlendirilmesinden sonra kullanılmalıdır. Çünkü çok değişik etkileri olan farklı haplar vardır. Hastanın özelliklerine bakıp hastaya uygun olan ilacı vermek en doğrusudur. Bir kadının çok memnun olduğu bir hap başka bir kadın tarafından yan etkileri dolayısıyla tercih edilmeyebilir. Doğum kontrol hapları ne işe yarar? Doğum kontrol hapları, steroid hormonlar (östrojen ve progesteron) içeren ilaçlardır. Yalnız başına progesteron içeren doğum kontrol hapları da vardır ama, piyasada çoğunlukla kombine (östrojen+ progesteron içeren) ilaçlar bulunur. Doğum kontrol haplarının başarısızlık oranları, hapların cinsine ve hastaların uygulamadaki özenine göre değişmektedir. Özenle kullanıldığında, kombine doğum kontrol haplarının ilk yıl içindeki başarısızlık oranı binde bir olarak bildirilmektedir ama bu oran pratikte yüzde 3'e kadar çıkmaktadır. Yalnızca progesteron içeren haplarda (ülkemizde bulunmamaktadır), bu oranlar sırasıyla binde 5 ve yüzde 3 olarak verilmektedir. Doğum kontrol hapları nasıl kullanılmalıdır? Doğum kontrol haplarının, 21 gün süreyle her gün aynı saatte alınması önerilir. Hapa ilk
başlayacak kişinin, âdetin 5. gününden önce (tercihan ilk gün) başlaması, sonraki aylarda ise kutu bitince yedi gün ara vererek sekizinci gün yeni kutuya başlaması gerekmektedir. Burada hapın her gün hiç unutulmadan alınması önemlidir. Bir hap unutulduğunda, akla gelir gelmez alınmalı, daha sonra diğer haplara sırasıyla devam edilmelidir. O ay hapın koruyucu etkisi devam eder. Kutunun ilk 2 haftasında iki hap unutulursa, sonraki iki gün ikişer tane hap alınarak bu telafi edilir. Burada da başka
bir korunma yöntemine gerek yoktur ama, bazı doktorlar bir hafta süreyle ek bir korunma yöntemi önermektedir. 3. haftada 2 hap veya herhangi bir dönemde ikiden fazla hap unutulmuşsa, hemen ek bir doğum kontrol yöntemi uygulanmalıdır. Hap seçiminde biz, etkili doğum kontrolu ve geniş güvenlik aralığı ilkesini esas alırız. Hangi durumlarda kesinlikle doğum kontrol hapı kullanılmaz 1. Tromboflebit, tromboembolik hastalıklar (kanın pıhtılaşarak damarlarda tıkaçlar oluşturması), serebral vaskuler (beyin damarlarında) hastalık, koroner damar hastalığı; önceden bu tip hastalıklar geçirilmesi veya bu hastalıklara yatkınlık durumu. 2. Karaciğer fonksiyonlarında ileri derecede bozulma. 3. Meme kanseri ya da şüphesi. 4. Teşhis konulmamış anormal vaginal kanama. 5. Gebelik ya da gebelik şüphesi. 6. 35 yaşın üzerindeki sigara tiryakileri. Doğum kontrol haplarının nispeten Kullanılmaması gereken durumlar 1. Migren baş ağrıları; İleri yaşta olmayan, sigara içmeyen ve hipertansiyonu bulunmayan migren vakalarında, düşük doz doğum kontrol hapları kullanılabilir. 2. Hipertansiyon; 35 yaşından küçük hipertansiflerde düşükdoz doğum kontrol hapları kullanılabilir. 3. Miyom; Düşük doz hapların, myomların büyümesine yol açmadığı ve adet kanamasının miktarını azalttığı gösterilmiştir. 4. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı; Kan şeker düzeyleri yakından takip edilerek, bu hastalar doğum kontrol hapı kullanabilir. 5. Acil olmayan ameliyatlar; Büyük ameliyatlardan yaklaşık 4 hafta önce, doğum kontrol hapı kullanımına son verilir. Bu haplar, ameliyat sonrası hareketsiz kalmanın da etkisiyle kanda pıhtılaşmaya ve damar tıkanmalarına yol açabilir. 6. Epilepsi (sara hastalığı); Doğum kontrol haplarının, bu hastalığın seyri üzerinde kötü bir etkisi yoktur. Hatta olumlu etkileri bildirilmiştir. Ancak, sara ilaçları doğum kontrol haplarının etkisini azaltır. 7. Gebelikte tıkanma sarılığı geçirilmiş olması. 8. Orak hücre hastalığı; Bir tür kan hastalığıdır. Bunlar dada gebeliğin önlenmesi daha önemli olduğu için, düşük doz doğum kontrol hapları önerilmektedir. 9. Diabetes mellitus (şeker hastalığı); 35 yaşın altındaki ve başka bir rahatsızlığı bulunmayan hastalar doğum kontrol hapı kullanabilirler. 10. Safra kesesi rahatsızlığı; Doğum kontrol hapları, safrataşları oluşturmaz. Ancak taş varsa, hastanın şikayetlerini artırabilirler. Doğum kontrol haplarının yararlı etkileri • Etkili doğum kontrolu Haplarla ilgili sorunlarve çözümleri Adet dışı kanamalar: En sık olarak, hapa başlanılan ilk aylarda görülür. Bu geçici bir durumdur. Çoğunlukla kendiliğinden düzelir. Birkaç yıl sonra da ara kanamaları görülebilir. Sigara içenlerde, hapı düzensiz alanlarda ve rahim ağzında iltihap (özellikle servikal klamidya enfeksiyonu) bulunan hastalarda ileri dönemde ara kanamalarına daha sık rastlanır. Bu kanamalar için, kısa süreli östrojen tedavisi genellikle yeterli olur. Adetin kesilmesi (amenore): Özellikle düşük doz östrojen içeren hap kullananlarda görülür. Rahimin aşırı incelmesi, bu olaya neden olur.Uzun süreli bir etkisi yoktur. Gebelik şüphesi nedeniyle, hekim ve hastada endişe yaratır. İlaç alınmayan haftanın sonunda bir gebelik testi yapılarak, gebelik olasılığı uzaklaştırılır. Bu olayın tekrarlamaması için, hastaya genellikle sonraki ay 21 gün süreyle hap+östrojen verilir. Bu durum nedeniyle hap kullanımına son vermemek gerekir. Kilo alma: Hapların kilo almaya yol açtığı görüşü yanlıştır. Bu, bir algılama sorunudur. Hastalara, bu nedenle ilacı bırakmamak için düşükdoz haplar, düzgün beslenme ve düzenli egzersiz önerilebilir. Sivilceler: Düşük doz haplar, sivilcelerde düzelme yapar. Yumurtalık Kistleri: Düşük dozlu haplarda, fonksiyonel yumurtalık kistlerine daha sık rastlanır. Önemli bir sorun değildir. Tedaviyle düzelir. Östrojen dozu arttıkça kistler azalır. Depresyon: Bu durum da, daha çok yüksek doz östrojen içeren hap kullananlarda görülür. Çözüm olarak, düşükdozlu bir preparata geçmek gerekir. Kanser: Yukarda da bahsettiğimiz gibi, doğum kontrol hapları bazı kanser türlerine karşı koruyucu etki gösterir. Bu nedenle, kanser yaptığı yönündeki spekülasyonlar asılsızdır. Yaş: 35 yaşın üzerindeki hastalar, başka bir rahatsızlıkları yoksa ve sigara içmiyorlarsa doğum kontrol hapı kullanabilirler. Düşük dozlu haplar tercih edilmelidir. Cinsel İstek: Doğum kontrol hapları, bazen cinsel istekte azalma yapabilir. Bu durumda, başka bir hapa geçmek uygundur. Kısırlık: Doğum kontrol haplarının kısırlık yapıcı bir etkisi yoktur. Hap bırakıldıktan sonraki iki yıl içinde görülen gebelik oranları, diğer insanlardan farklı değildir. Menopozu Geciktirme: Doğum kontrol haplarının ne menopozu geciktirici ne de hormonları bozucu etkisi vardır. Hap kullanan hastalar adet görmeye devam etse de, belli bir yaştan sonra yumurtalıklar ömrünü tamamlar. Hasta ilaç kullanmaya devam
ederse, bunun farkına varmayabilir. Belli testler yapılarak menopoz doğrulandığı takdirde, doğum kontrol haplarını bırakarak menopoz ilaçları kullanmaya başlamak daha doğru olur. Genel özellikler - Her gün düzenli alınması gerekir. Doğum kontrol hapı bebegi Dusurur mu?Otuzundan sonra anne olmaya başlayan kadınlarda kromozomal sorunlar artıyor. Dolayısıyla düşüklerin görülme sıklığı da artıyor. Doğum kontrol haplarını kullanıp bıraktıktan sonra hemen hamile kalan kadınların bebeklerinde kromozom anomalisi görülme riski çok fazla. Bu da düşüğü artıran bir neden.
Doğum kontrol hapı kimler kullanamaz?Doğum Kontrol Hapını Kimler Kullanamaz?. Tromboflebit veya tromboemboli (inme, pıhtı atması) öyküsü olanlar.. Koroner hastalık veya serebrovasküler olay (beyin) öyküsü olanlar.. Şiddetli hipertansiyon.. 35 yaş üstü sigara içenler.. Karaciğer hastalığı. Östrojen bağımlı kanser veya meme kanseri şüphesi olanlar.. Doğum kontrol hapı kullanırken hamile kalma ihtimali var mı?Doğum kontrol hapları kusursuz olarak ve uygun bireylerde kullanıldıklarında % 0,3, hatalı kullanımlarında ise % 8 başarısızlık ihtimaline (gebelik şansı) sahiptir. Yani bu ilaçlar ne kadar düzgün kullanılırlarsa kullanılsınlar her yöntem gibi başarısızlık (gebe kalma ihtimali) riski vardır.
Doğum kontrol hapı yumurtalıklara zarar verir mi?Hayır. Doğum kontrol hapları yumurtlama olmamasını sağlayarak gebeliğin oluşmasına engel olur. Bu etki ilaç bırakılınca kaybolur. Bu nedenle doğum kontrol hapı kullanımı kalıcı kısırlık (infertilite) yapmaz.
|