Bebeklerde diş çıkarma döneminde pişik nasıl geçer

Diş çıkarma dönemi ne zaman başlar, ne zaman biter?

Bebeklerin ilk dişi genellikle 6 ay ile 8 ay arasında çıkar. Ancak her bebek farklıdır ve bu dönem her bebekte farklılık gösterebilir.

İlk dişini 3 ay gibi erken veya 15 ay gibi geç çıkaran bebekler de vardır. Bebekler arasındaki bu farklılık genetik kökenli olabilir ve yapısal bir durumdur.
Genellikle, önce ön-alt kısmındaki iki dişi çıkar. Daha sonra üst-ön iki dişi çıktıktan sonra, bunu yan kesiciler, birinci azılar, köpek dişleri ve ikinci azı dişleri takip eder. Dişlerinin hepsi bir anda veya teker teker çıkabilir. 20 adet süt dişinin tamamlanması genellikle 3 yaşına doğru olur. Kalıcı dişler 6 yaş civarında çıkar. 

Diş çıkarma döneminde bebeğinizi neler bekliyor?

• Huzursuzluk
• Hafif ateş (38 derece ve üstündeyse ve/veya ishali varsa, beraberinde diş çıkartıyor bile doktorunuza danışın)
• Aşırı salya
• Nesneleri ısırma isteği 
• Burun tıkanıklığı, burun akıntısı
• Kulakları çekme
• İshal
• Pişik
• İştahsızlık ve kilo kaybı  
• Diş etlerinde hafif şişlik ve renk değişikliği 

Bebeğimi rahatlatmak için neler yapabilirim?

Hafif soğuk kompres uygulamak rahatlama sağlayacaktır. Diş çıkarken bebekleri rahatlatmak için diş etlerine elleriniz temiz olacak şekilde hafif masaj yapabilirsiniz. Diş kaşıyıcıları buzdolabında soğutarak rahatlama sağlanabilir. Ancak diş etlerine zarar verebileceği için çok soğuk olmamasına dikkat edilmelidir. Eğer ek gıda alıyorsa bazı meyve ve sebzeleri yine hafif soğuk olarak ısırmasını sağlayabilirsiniz. Diş etlerine lokal anestezik etki yaparak ağrıyı azaltan jeller mevcuttur. Fakat bu jeller ağız içinde tükürük ile yok olduğu için hem istenen etkiyi gösteremeyebilir hem de çok fazla kullanıldığında yutulabileceği için yan etki yapabilir. Bu sebeple  hekime danışarak kullanılmalıdır. Ayrıca bebeğin ağrısını azaltmak için doktorunuza danışarak ağrı kesici şuruplar da kullanılabilir.

Makaleyi Yazan Hekim: Dr. Bengü Bayraktar

YENİAKİT.COM.TR - Annelerin en büyük şikayetlerinde başta gelen sorun pişik'tir. Pişiği basit yöntemlerle hayatınızdan çıkarabilirsiniz Uzman doktor Ali Aydın Yeniakit.com.tr okuyucularına yazdı. 

Pişik bebeklerde bez bağlanan bölgede oluşan kırmızı renkli döküntülerdir. Genelde bu döküntüler karın alt bölgesi, sırtta, kasıklarda, genital bölgede, kalçada görülür. Hafif döküntüler kendiliğinden düzelir, eğer döküntü giderek artıyorsa tedavi edilmelidir. Giderek artan döküntüler deride soyulmaya neden olabilir. Kasık bölgeri çok ıslak kaldığı için en sık bu bölgelerde görülür. Pişik en sık 6.aydan sonra görülür. Bunun nedenide ek gıdalara başlanmasından dolayıdır. Yani bebekte ek gıdaya alışma sürecinde sık dışkılama görülebilir. Buda pişiğe neden olur.

Pşiğe yol açan nedenlere bakalım; 

-Islak mendil kullanımı

-Beze bağlı alerjik reaksiyon,

-İshal,

-İdrardaki amonyak, ürat

-Diş çıkarma,

-Bezin uzun süre değiştirilmemesine bağlı genital bölge ve kasık bölgesinin nemli kalması(kaka ve idrar neme neden olur)

-Antibiyotik kullanımı,

-Ek gıdaya başlanması,

-Kıl kurdu

peki Pişiğin tedavisi ne? 

-En sık neden ıslak mendil kullanımıdır. Bu mendillerin içindeki temizyeci maddeye veya alkole bağlı pişik sıktır. Bebeğin altı kağıt havlu ya da kumaş bezle temizlenmelidir.

-Anneye pişiğin yeni bebek bezi kullanılmaya başlandıktan sonra olup olmadığı sorulmalıdır. Anne genelde evet bezi değiştirdik diye söyler. Eksiden kullandığı bebek bezini kullanmaya başması önerilir. Pişik birkaç günde geçer.

-Diğer sık bir nedende bezin değiştirilme sıklık süresinin uzun olmasına bağlı olarak bebeğin altı ıslak ve nemli kalır. Bu genelde ilk 1 ayda 8-10 kez dışkılayan yenidoğan bebeklerde görülür.

-Diş çıkarma ishale neden olur. Diş çıkarmaya bağlı ishal ve ishal dönemlerinde altı ıslak ve kakalı kalan bebekde pişik sıktır. En iyi tedavi bebeğin altının kuru kalması için kumaş bez kullanımı ve sık aralıklarla bebeğin altının değiştirilmesidir. Birkaç gün bebeğin altının hava alması ve kuruması için geceleri bez bağlamamak iyi bir tercih olabilir. Antibiyotik kullanımına bağlı gelişen ishal döneminde pişik sıktır. En iyi tedavi antibiyotik tedavisinin kesilmesidir. Birkaç gün sonra ishal geçer.10 günden uzun süren antibiyotik kullanımında; kalın bağırsaklarda yalancı zarların görüldüğü başlangıçta sulu, daha sonrasında kanlı ishalin görüldüğü hastalık olan psödomembranöz kolit görülebilir. Bu hastalığın tedavisi oldukça zordur.

-Evde kedi, köpek beslenen durumlarda; bunların kakasından yumurtalar hayvanların tüylerine bulaşır. Hayvan sevilirken kıl kurdu yumurtaları eller yoluyla ağızdan alınır ya da havadan bunlar çocuğun solunum yoluna geçer. Buda genelde çocukda; makat bölgesinde çok kaşıntıya, kızarıklığa, ağızdan salya gelmeye ve gece uykularının kaçmasına neden olur.En iyi tedavi 3 gün boyunca ağızdan albendazol tedavisidir. Tırnaklar kısa kesilmeli ve fırçalanmalıdır. Eller iyi yıkanmalıdır.

Hafif pişik tedavisi: Bebeğin altı ıslak ve nemli kalmamalı, bebeğin altı ıslak mendille temizlenmemelidir. Dekspantenol, çinko oksit içeren kremlerlerin günde 3 kez bebeğin altına sürülmesiyle, birkaç günde tedavi edilir.

Uzamış pişik tedavisi: Birkaç gün devam eden pişikde kakadan candida denilen mantar ve streptokok denilen bakteri bebeğin kasıklarına, genital organlarına bulaşır. Bakteriye bağlı pişikde sarı renkli iğne ucu şeklinde lezyonlar, mantara bağlı pişikde içi sıvı dolu lezyonlar görülür. 3 günden sonra devam eden pişikde mupirosin ve hidrokortizon içeren krem tedavileri yine günde 3 kez birkaç gün sürülmelidir.

Pişikte ayırıcı tanı: 1 hafta-10 günü geçen pişikde hangi hastalıklar düşünülmeli?

-Kaşık mama ya da mama ya da ek gıdaya geçildiyse Çölyak hastalığı olabilir;

-Pişik krem tadavilerine yanıt vermiyor ve döküntü üzerinde deriden kabarık, üzüm tanesi şeklinde, basmakla solmayan döküntü varsa, histiositoz olabilir;

-14 günü geçen ishal varsa, kaka leş gibi kokuyorsa, kaka bezden dışarı taşyorsa laktoz intoleransı olabilir,

-Pişiğe bebeğin saçında sarı kabuklu lezyon eşlik ediyorsa, seboreik dermatit olabilir;

-Pişiğe yanakta, boyunda, ensede küçük, kırmızı döküntü eşlik ediyorsa, atopik dermatit, inek sütü alerjsi olabilir;

-Kilo almayan, ishali olan, dudak köşerinde çatlak olan bebekde pişik varsa; çinko eksikliğinin görüldüğü akrodermatitis enteropatika hastalığı olabilir,

-Kilo almayan, kanlı ishali olan bebekde pişik varsa, inflamatuar bağırsak hastalığı olabilir.

-Sık idrar yolu enfeksiyonuda sık pişiğe neden olur. 

Uzm.Dr.Ali Aydın

İstanbul Tıp Fakültesi / Çocuk Nöroloji Bilin Dalı  

www.yeniakit.com.tr