Son dakika… Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) milyonlarca kişi düzenlemede kritik tarih olan Aralık’ı bekliyor. Teknik çalışması tamamlanan düzenlemede, stajyerlik ile çıraklığın EYT’ye dahil olmayacağının açıklamasıyla milyonlarca kişi gözünü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çevirdi. Oluşturulan taslak Erdoğan'a sunulduktan sonra Aralık ayında Meclis’e gelecek. Komisyon ve Genel Kurul aşamasından sonra başvurular başlayacak. EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999 tarihinden önce ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlayan, prim ve yıl koşullarını sağladığı halde yaş şartını bekleyen sigortalıları kapsayacak. Peki EYT kimleri kapsıyor? 1999 öncesi emeklilik şartları nedir? Prim günü eksik olanlar EYT kapsamında nasıl emekli olabilir? İşte haberin detayları…
KİMLER EYT KAPSAMINDA?
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlar için erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıllık sigortalı olma şartı bulunuyor. Bunun haricinde de 5000 ile 5975 gün arasında değişen prim şartı bulunuyor. Yaş şartı ise kademeli olarak işe giriş tarihine göre değişiyor. 8 Eylül 1999'da çıkartılan yasa ile yıl ve prim şartının yanına yaş şartı da getirilmişti. EYT'liler bu yaş şartına takıldıkları için emekli olamıyorlar. Bu durumda yılını ve primini tamamlamış olarak EYT'liler emeklilik hakkının verilmesini bekliyor.
Ancak 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak işe başlayan birçok vatandaşın henüz primleri tamamlanmamış durumda. Bu sigortalılar da EYT kapsamına girmek istiyor. EYT primi eksik olan emekli adayları için doğum, askerlik borçlanmasıyla gün sayısını artırabilecek. Yaş ve yıl koşulunu sağlayan herkes düzenlemenin ardından emekliliğe hak kazanacak.
PRİM GÜNÜ TAMAMLAMA İLE ERKEN EMEKLİLİK
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun konuya ilişkin TV100’e yaptığı değerlendirmede, “Bunlardan ilki erkekler için askerlik borçlanması. Askerliğini yapan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ilk işe başlama tarihlerinden önce askere gitmiş bile olsa prim günleri eksikse tamamlayabilir. Aynı zamanda bu kişiler askerlik borçlanması ile işe başlama tarihini geriye doğru çekerek şu anki kademeli emeklilik sisteminde yaş olarak avantajlı emeklilik elde ederken, şu anki sistemin sonlandırılması ve EYT ile geçmişteki emeklilik hakkı tekrar verilirse de, EYT’li olmayan kişilerin EYT’li olma şansı elde edebilecekleri bir durum olacak” dedi.
EN DÜŞÜĞÜ 69, EN YÜKSEĞİ 517 LİRA
Borçlanmaların ise asgari ücretin brüt rakamına göre belirlendiğini söyleyen Özgür Erdursun, bu rakamın şu an 6 bin 471 lira olduğunu anımsatarak şunları dile getirdi:
“Ödenecek rakam bunun yüzde 32’sidir. Günlük borçlanma şeklinde yapılabilir. Bunun da en alt tutarı 69,02 liradır. İsteyenler bunu 7,5 katına kadar da ödeyebilir. En fazla ise 517,65 liradır. Kaç güne ihtiyaçları varsa o kadar gün satın
alabilirler. Bir gün dahi borçlanma hakları vardı. Belki de bir gün ile EYT’li olup, emekli olabilir.”
“ŞİMDİ MÜRACAAT ET, ARALIK ORTASINA KADAR ÖDE”
EYT yasası öncesi planlamanın önemine vurgu yapan Erdursun, “Öncelikle eksik günlerinizi borçlanarak ödeyin. SGK ya da e-Devlet’ten borçlanmak için müracaatta bulunduğunuzda cebinizde para ile SGK’ya gitmiyorsunuz. Müracaatta bulunmak hemen para ödemek anlamına gelmiyor. Bugün askerlik, yurt dışı, doğum borçlanmaları için müracaat edildikten en az 1 ay sonra o borcu size tebliğ eder. Tebligat gelmesinden sonra yurt dışı borçlanmaları için 90, diğer borçlanmalarda da bu paraları ödemek için 30 günlük süre verilir. Şu anda müracaatta bulunan birisi için Kasım’ın ortalarına doğru ödeme tebligatı gelir. Ödeme içinse Aralık’ın ortalarına kadar vakitleri var” uyarısında bulundu.
EYT düzenlemesi uzun süredir kamuoyunun gündeminde yer alıyordu. Hükümet, milyonlarca kişinin mağduriyetini gidermek EYT’lilerin hakları ile ilgili yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor. Meclis’in yasama yılına başlamasıyla birlikte gözler EYT düzenlemesine ve konu ile ilgili yapılan son açıklamalara çevrildi.
EYT’DE SON DURUM NE?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili yasa düzenlemesi için çalışmalar başladı. Bakan Bilgin EYT düzenlemesi için Aralık ayını işaret ederken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise "Bize sunduklarında da değerlendirmeyi yapacağız." dedi.
AK Parti Milletvekili Jülide Sarıeroğlu katıldığı bir programda EYT ile ilgili açıklamalarda bulunmuştu. Jülide Sarıeroğlu, “Geçmiş senelerde hizmet süresi ve prim günü süreleri vardı. Bunda yapılan değişiklik. Bu düzenleme yapıldıktan sonra ilk etapta emekli olacak kişi sayısı 1 milyonun üzerinde. Dosya bazlı yaklaşık 12,5 milyon emeklimiz var. İlk etapta 1,5 milyona yakın kişinin emekli olacağı, sonra da sisteme girişin devam edeceği bir düzenleme olacak. Yaklaşık 3-4 milyon arasında bir vatandaşımızın bu kapsamda olduğunu tahmin ediyoruz. Hepsi bir anda olmayacak. Tabii detaylar için en doğru ağız Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız, benim de hocamdı üniversitede, Sayın Vedat Bilgin olacak' ifadelerine yer verdi.
EYT’DEN KİMLER FAYDALANACAK?
EYT’liler 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlar, emeklilik için gerekli çalışma yılını ve prim gün sayısını doldursa da yapılan düzenleme ile yaş şartını doldurmadıklarından emekli olamayanlardır. Bu kesim içinde 8 Eylül 1999’dan önce işe başlasa da prim gün sayısını ya da çalışma yılını doldurmayanlar da var. 1999 yılında yapılan düzenleme ile kademeli yaş şartı getirildiğinden bu tarihten sonra da sigortalı olup hem çalışma yılını hem de prim gün sayısını doldurmasına rağmen emeklilik için yaşı bekleyenler de emeklilikte yaşa takılanlar arasında olduğu belirtiliyor.
EYT NE ZAMAN MECLİS’E GELECEK?
EYT’nin ilk aşama TBMM bütçe görüşmeleri ve ilk torba yasa sonrasında görüşülecek ikinci torba yasa teklifinde yer alması bekleniyor. Bu düzenleme en geç aralık ayında Meclis gündemine gelecek.
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili çalışmaya ilişkin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Çalışmamız teknik olarak bitti, Sayın Cumhurbaşkanımızla paylaştıktan sonra Meclis'e intikal ettiririz." ifadesini kullanmıştı.
MHP LİDERİ BAHÇELİ EYT İLE İLGİLİ NE DEDİ?
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, TBMM'de partisinin grup toplantısında konuştu. Bahçeli, EYT ile ilgili şunları söyledi:
“TBMM'de milletimizin beklenti ve taleplerini de birer birer yasalaştırarak hayata geçireceğiz. Bunlardan birisi, hiç şüphesiz emeklilikte yaşa takılan kardeşlerimizin mağduriyetleridir. Ümit ediyorum ki bu yıl bitmeden bu yara kapanacak, bu adaletsizlik köklü bir çözümle buluşturulacaktır. MHP, hiçbir vaadinin altında kalmamıştır" dedi.