KAZANIM ODAKLI TÜRKÇE 7 ÖZET KONU ANLATIMI GEÇMİŞİN ÖĞRETİCİSİ, HEDİYEMİZDİR. AD, SOYAD: Bilginin efendisi olmak için çalışmanın uşağı olmak gerekir. Genel Yayın Yönetmeni Yayını Hazırlayan Dizgi Fotoğraflar ve Çizimler Eylül 2018 Sertifika No: 34917 İçindeki yazı, şekil, grafik ve tablolar yayınevinin izni olmadan alınamaz; İstiklâl Marşı Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhi, şudur ancak emeli: Garbın âfâkını sarmışsa
çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder-varsa-taşım, Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Mehmet Âkif Ersoy Mustafa Kemal ATATÜRK 1881 - 1938 SUNUŞ Sevgili Öğrenciler, Hem okul derslerinde hem de gireceğiniz sınavlarda başarıya ulaşmak için doğru ve güvenilir “Hız Yayımcılık” ailesi olarak bizim tek amacımız, sınav sürecinde yükünüzü hafifletmek ve Saygıdeğer Öğretmenlerimiz, Özveriyle sürdürdüğünüz bu görevde en kıymetliniz olan öğrencilerinizi sınavlara hazırlarken Sevgili Veliler, İyi bir gelecek için iyi bir eğitim almanın gerekliliği yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle iyi Eğitim hayatınızda hepinize başarılar dileriz. HIZ YAYIMCILIK İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE .......................................................... Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz
Anlam - Terim Anlam..............................................................10 2. ÜNİTE .......................................................... Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler..........................................................................................44 3. ÜNİTE .......................................................... Deyimler..................................................................................................................................108 4. ÜNİTE .......................................................... Metin Türleri (Söyleşi - Günlük)..............................................................................................122 5. ÜNİTE .......................................................... Metnin Konusu.......................................................................................................................138 6. ÜNİTE .......................................................... Fiillerin Anlam Özellikleri.........................................................................................................210 7. ÜNİTE .......................................................... Durum, Zaman, Yer-Yön, Miktar, Soru Zarfları........................................................................246 8. ÜNİTE .......................................................... Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler...........................................................................................254 9. ÜNİTE .......................................................... Nokta (.) – Virgül (,)..................................................................................................................282 10. ÜNİTE ........................................................ Anlamsal Bozukluklar.............................................................................................................306 1. ÜNİTE SÖZCÜKTE ANLAM Gerçek
(Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Kazanımlar ➢➢ T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder. 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam ➤➤ Gerçek anlam, bir kelimenin akla gelen ilk anlamıdır. Bir kelimenin söylendiği an zihnimizde uyandırdığı ilk ➤➤ Mecaz anlam, ilgi veya benzetme sonucu sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni ➤➤ Terim anlam; bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek dallarıyla ilgili özel kavramları karşılayarak kazan- ➤➤ Terim Örnekleri: Etkinlik 1 Kazanım: T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder. Öğrencile- 1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin anlamlarını gerçek,
mecaz ya da terim ola- a. Size ön yargılı davrandığım için derin bir utanç duyuyorum. ( Mecaz anlam ) g. Böyle çürük iddialarla hiçbir sonuç elde edemezsin. ( h. Kemal Atatürk bu milletin hep kalbinde yaşayacak. ( i. Karar vermeden önce her iki tarafı da dinlemelisin. ( j. Bu parçanın notalarını iyi biliyordu. ( 10 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Etkinlik 1 2. Aşağıdaki sözcükler iki farklı cümlede iki farklı
anlamda kullanılmıştır. Bu sözcüklerin Cümleler Sözcükler M Yapılan açıklamayla vatandaş yeterince aydınlandı. G Asmanın duvara yansıyan gölgesinden korkmuştu. M İnce düşünceli insanlardan çok hoşlanırım. G Yolun daraldığını görünce yavaşladı. 11 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Etkinlik 1 3. Aşağıdaki kelimeleri gerçek ve mecaz anlama gelecek şekilde cümle içinde kullanınız. G Sert bir tahta üzerinde sabaha kadar uyumuş. 12 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Etkinlik 1 4. Tablodaki kelimeleri gerçek, mecaz ve terim anlama gelecek şekilde cümle içerisinde Kelime Anlam Cümle Mecaz Atatürk her konuda bize ışık olmuştur. Terim Günlük hayatta ışığın kırılması olayına sıkça rastlarız. b. Doğru Gerçek Her şeyi en baştan konuşman doğru olandır. Gerçek Merdivenin basamaklarını yavaşça çıktı. Terim 10 sayısının birler basamağındaki rakamı sıfırdır. d. Nokta Gerçek Şehre hâkim bir noktada oturuyordu. e. Boğaz Gerçek Terli terli soğuk su içince boğazı şişmiş. f. Perde Gerçek Durmadan pencere kapatıyor, perde çekiyorum. g. Kırılmak Gerçek Annemin çok sevdiği vazosu kırıldı. h. Köprü Gerçek Köprüler sayesinde ulaşım rahatladı. 13 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Etkinlik 1 5. Aşağıdaki terimleri ait olduğu bilim, sanat ya da meslek dalıyla eşleştiriniz. Bilim, Sanat ve
Meslek Dalı Terimler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ca j i hgbed f 6. Aşağıdaki cümlelerde mecaz anlamda kullanılan kelimelerin altını çiziniz. 14 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam Etkinlik 1 7. Tabloda verilen cümlelerdeki altı çizili kelimelerin hangi anlamda kullanıldıklarını işa- Cümleler Gerçek Mecaz Terim a. Deneme, yazarın iç konuşmalarından ibarettir. b. Onu karşısında görünce birdenbire cesareti kırıldı. c. Yemekten sonra çocukluk günlerimize dalmışız. d. Hiç istifini bozmadan pişkince gülüyordu. e. Konağın büyük kapısından içeri girdik. f. Bitkiler besinlerin büyük kısmını kökleriyle alır. g. Sütün köpürmeye başlamasıyla annem ocağı ka- h. Babam asker arkadaşıyla koyu bir sohbet içindey- i. Yemekleri çok acı, yağlı ve baharatlı yaparlar. j. Öfkelenince Karadeniz ağzıyla konuşurdu. k. Güneyden gelen sıcak hava herkesi bunalttı. l. Keskin bir taşla ipi koparmaya çalıştı. m. Ufku geniş insanlar birçok konuda farklı düşünür. n. Hayatını bambaşka çizgiler üzerine kurmuş. o. Başarılı bir operasyonla rehineler kurtarıldı. 15 7. Sınıf Gerçek (Temel) Anlam - Mecaz Anlam - Terim Anlam KKT - 1 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “kanat” 4. Yaklaşık iki yıldır yan masamda çalışıyordu. Son A) Kanadı yaralı kuş için babam veteriner çağırdı. derece merhametli, sessiz, kendi hâlinde
biriydi. D) Uçak kanatları gövdeye hafif eğimli açıyla du- şaşırıp kaldık. A) 1. B) 2. C) 3. D) 4. 2. Mahallenin en - - - - haberlerini hep
kendinden 5. I. Öğretmenimiz alışılmadık yaklaşımıyla bütün Aşağıdaki sözcüklerden hangisi, bu cümlede II. Ayakkabısının bağcıklarını bağlamayı bir türlü “Bağlamak” sözcüğü numaralanmış cüm- A) I ve II. B) I ve III. 3. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde “taramak” 6. Çocuk tiyatrosunda yapılan dekorun oyunu sey- 16 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Sözcükler Arası Anlam İlişkileri ➤➤ Yazılışları ve okunuşları farklı olmasına rağmen anlamları aynı olan kelimelere eş anlamlı kelimeler denir. • Üzerinde siyah bir elbise vardı. Bu cümlelerdeki “siyah” ve “kara” sözcüklerinin yazılışları farklı olma- Örnekler: ırmak – nehir beyaz – ak hararet – ısı fiil –
eylem ➤➤ Anlamca birbirinin karşıtı olan, birbiriyle çelişen kelimelere karşıt (zıt) anlamlı kelimeler denir. • Sıcak bir çaya asla hayır diyemem. Bu cümlelerdeki “sıcak” ve “soğuk” sözcükleri anlamca birbirinin Örnekler: kapalı – açık sık – seyrek güzel – çirkin ileri – geri Not: Bir kelimenin olumsuzu, o kelimenin karşıt (zıt) anlamlısı değildir. ➤➤ Anlamdaş gibi göründüğü hâlde birbirinin yerini tamamen tutmayan, aralarında küçük anlam farkı bulunan • Hayatında hiç yalan söylememiştir. Bu cümlelerdeki “yalan” ve “yanlış” sözcükleri
anlamdaş gibi gö- Örnekler: dost – arkadaş gece – karanlık kavga – savaş hasta – zayıf ➤➤ Yazılış ve okunuşları aynı olmakla beraber aralarında herhangi bir anlam ilişkisi bulunmayan kelimelere eş • Misafirlere çay ikram edelim. (içecek) Her iki örnekte de “çay” kelimesinin yazımı aynı olduğu hâlde an- (küçük akarsu) 17 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 Kazanım: T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder. Öğrencile- 1. Aşağıdaki kelime çiftlerinden eş anlamlı olanları işaretleyiniz. a. Medeniyet - Uygarlık g. Kılık -
Kıyafet 2. Aşağıdaki kelimeleri eş anlamlılarıyla örnekteki gibi eşleştiriniz. Yoksul 1. a. Lisan 18 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 3. Aşağıdaki çengel bulmacada verilen kelimelerin eş anlamlarını ok yönünde belirtilen Acayip t u h a f İsim a d u Orijinal ö z g ü n Ahenk lp Uçurum Mesafe Akıl u s u a Suni y a p a y Konut s r Sunma a r z ue Parantez a y r a ç mv 4. Aşağıdaki atasözlerinde karşıt anlamlı kelimeleri bulup karşılarına yazınız. a. Büyük balık küçük balığı yutar. ( Büyük - küçük ) b. Aç ne yemez, tok ne demez. ( Aç - tok ) c. Yakın komşu uzak akrabadan iyidir. ( Yakın - uzak ) d. Kötülük her kişinin kârı, iyilik er kişinin kârı. ( Kötülük - iyilik ) e. Güzel bürünür, çirkin görünür. ( Güzel - çirkin ) f. Yazın sıcakta terleyen, kışın soğukta üşümez. ( Yaz - kış, sıcak - soğuk ) g. Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır. ( Acı - tatlı ) h. Dışı eli yakar, içi beni yakar. ( Dış - iç ) i. Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır. ( Düşman - dost ) j. Gel demesi kolay ama git demesi zordur. ( Gel - git, kolay - zor ) 19 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 5. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin zıt anlamlarını altlarına yazınız. a. Gömleği her zaman ütülü ve paktır. ( kirli ) ( kaba ) ( koyu ) ( şişman
) ( üstünde ) ( ön ) ( iyi ) ( yumuşak ) h. İçi maden suyu dolu şişeyi balkondan aşağı bıraktı. ( dış ) ( boş ) ( yukarı ) i. Derin tarih bilgisiyle geçmişe hep ışık tutmuştur. ( sığ ) ( genç ) ( şişman ) 6. Aşağıda verilen kelimelerin karşıt anlamlarını bulmacada ok yönlerinde bularak işa- Sevinmek Varsıl S OMU T Y A Ş J A İ B 20 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 7. Adam, bir haftanın yorgunluğundan sonra pazar dünya haritasını küçük parçalara ayırdı ve çocuğuna, “Eğer bu haritayı düzeltirsen seni par- Bu parçadaki altı çizili kelimelerin aşağıdaki anlamlarını ilgili kutucuklara yazınız. a. Eş Anlam Üşengeç: Tembel b. Karşıt Anlam c. Yakın Anlam Önce:
Sonra İyi: Doğru 21 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 8. Aşağıdaki dizelerin hangilerinde altı çizili sözcük eş seslidir? İşaretleyiniz. a. e. b. f. g. 22 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri Etkinlik 2 9. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelime çiftlerinden yakın anlamlı olanları işaret- a. Polis şüphelileri dikkatle izliyor. izlemek – kovalamak b. Selimiye Mimar Sinan’ın eseridir. uğraşmak - savaşmak c. Yabancı dil öğrenmek için uğraşıyor. korkak – çekingen f. Bu alışverişten iyi kâr elde etti. g. Yanağındaki ben çok tatlıdır. h. Yaşlanınca bacak sızıları artmıştı. i. Akıllı olan yarına
yatırım yapar. j. Az kalsın araba seni çiğneyecekti. 23 7. Sınıf Sözcükler Arası Anlam İlişkileri KKT - 2 1. Gemisiyle dar boğazlardan geçip geniş sulara 4. Bahçenin iç kısmında gül görünce dayanamadım. Bu cümledeki altı çizili sözcükler arasındaki Koparmak için elimi uzattığımda bir diken parmağıma battı. A) Tenha – ıssız B) Siyah – beyaz Bu parçada numaralanmış sözcüklerden han- A) 1. B) 2. C) 3. D) 4. 2. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yakın an- 5. Tabiatta haddini aşan her şey zıddına dönüşür. D) Haberi duyunca soluğu öğretmenler odasında 3. Açık pencerenin önünden manzaraya bakarak 6. Dost bin ise azdır, düşman bir ise çoktur. B) Uyuyan bebeği kapalı gözlerinden yavaşça C) Üstü kapalı bir
şekilde arkadaşlarını eleştiriyor- D) Tam anlamıyla kapalı kutu olan bu adamı kim- 24 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı ➤➤ Dilimizde kelimeler cümle içerisindeki kullanımına göre anlam kazanır. Söz gelimi “çıkmak” TDK’ye göre 56 • Akşama doğru yorgun adımlarla evden çıktım. (İçeriden
dışarıya varmak, gitmek) ➤➤ Dilimizde tek kelimeyle her durum anlatılmayabilir. Bu durumda kelimeler anlam ilişkileri kurar. Böylece kelime ➤➤ Aşağıdaki örneklerde bazı kelime gruplarının altı çizilerek anlatılmak istenenler ayraç içinde verilmiştir. • Sazlıklar arasından bata çıka yol alıyorduk. (Güçlükle, zorlukla) İkileme • Ekmeğini eline alınca annesine ev alacak. (Geçimini sağlayacak parayı kazanmak) Deyim Kalıplaşmamış kelime grubu Etkinlik 3 Kazanım: T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder. Öğrencile- 1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeleri anlamlarıyla eşleştiriniz. a. Aracı ne kadardan vereceksin? c Binmek 25 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 2. “Girmek” kelimesinin kullanıldığı cümlelerle cümleye kattığı anlamları eşleştiriniz. 1. Hep beraber konağın kapısından a. Katılmak 2. Ayağım bu ayakkabıya girmedi. b. Girişmek, başlamak 3. Kısa sürede okulun futbol takımına c. Bulaşmak 4. Türk ordusu İzmir’e girdi. d. Dışarıdan içeriye girmek 5. Konuya girmek için fırsat kolluyor- e. Erişmek, ulaşmak 6. Bazı hastalıklar insandan insana 7. Henüz on sekizine girmiş uslu bir g. Kavgaya tutuşmak 8. Toplantı salonunda koca iki adam h. Ağrı, sancı başlamak, saplanmak 9. Yüzerken ayaklarına kramp girdi. i. Zaman anlamlı kavramlar için gel- 10. Kış girmeden domates konservele- j. Sığmak 11. Çocuklar altı yaşında ilkolula giriyor. k. Yemek yemek 12. Midesine birkaç lokma girince can- l. Bir şeyin yapımında, birleşiminde 13. Tuz pek çok yemeğe girer. m. Yazılmak, başlamak 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 26 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin hangi anlamda kullanıldığını işaretleyiniz. a. Cümle: b. Cümle: Öğretmen bize taktı, bizi dersten geçirme- Yarın geri getirmek üzere kitabımı alabilir- Anlamlar: Anlamlar: Bir şeyi başka bir yere uygun bir bi- Şartıyla Biriyle olumsuz olarak uğraşmak Amacıyla Düğün vb. törenlerde takı armağan Neredeyse Kendisiyle birlikte götürmek, yanına c. Cümle: d. Cümle: Anlamlar: Anlamlar: Suyunu ve ıslaklığını giderip kuru du- Üstün niteliği olan Yiyecek ve içecekleri yiyip bitirmek Boyut olarak fazla olan Uğursuzluk getirmek, yok etmek Yetişkin, belli bir yaşa gelmiş Cılız duruma getirmek, zayıflatmak Önemli e. Cümle: f. Cümle: Ticari anlaşma, alışveriş Bir şeye uymak, bağlı olmak İşlem Gözlemek, incelemek Yetenek Belirli bir yönde gitmek 27 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 4. “Kaçmak” kelimesini verilen anlamlara uygun biçimde cümlede kullanınız. Anlam Cümleler Tehlike sezersen hemen kaç. b. Kendini göstermemek, rastlaş- Borçlu olduğu kişilerden hep
kaçardı. c. Kaçınmak Bizlere hiçbir zahmetten kaçmadı. d. Girmek Banyo esnasında kulağına su kaçmış. e. Bir yana doğru kaymak Salonun halısı biraz sağa kaçmış. f. Benzemek, andırmak Duvarın sarısı biraz yeşile kaçmış. g. Kimseye bildirmeden bulundu- Dersten kaçan öğrencinin velisi okula çağrıldı. h. Gaz, sıvı vb. şeyler sızmak Barajdan kaçan suyu önlemek gerekiyor. i. Yok olmak Rahatımız iyice kaçmıştı. 28 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 5. “Almak” kelimesi aşağıdaki cümlelerde hangi anlamlarda kullanılmıştır? Altlarındaki 29 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 6. Dünya üzerinde bilinen binlerce türü bulunan arıların büyük bir kıs- Metinde geçen altı çizili ifadeleri karışık hâlde verilen anlamlarıyla eşleştiriniz. Altı Çizili İfadeler Anlamları 1. Tür a. Küme 2. Koloni b. Kanatlarını hareket ettirmek 3. Yaşamak c. Cinslerin ayrıldığı bölüm 4. Grup d. Kuş, kelebek, uçak, toz vb. bir yere inmek 5. Uğrunda e. Bir
kimseye, bir düşünceye, bir hatıraya saygı, aşk vb. g. Birlik durumda yaşayan aynı türden organizmaların oluş- h. Bir şeyin gerçekliğini kanıtla ortaya koymak, ispat etmek 9. Çalışmak i. Amacında, yolunda 10. Konmak j. Belli bir noktada, yerde veya olguda toplanmak 11. Bağlı k. Belli bir
amaca ulaşmak için türlü işler arasında bağlantı l. Olağanüstü niteliklere sahip 13. Kanıtlamak m. Varlığını sürdürmek 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 c gma i l bk f de j h 30 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı Etkinlik 3 7. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime gruplarının cümlelere kattığı anlamlar ayraç a. D Her ortamda sözcüklerini tartarak konuşurdu. (Sonucu hesaplayarak konuşmak) b. Y Millî değerlerden beslenen yazar sayımız azaldı. (Eserlerini Türkçe yazmak) c. Y Yazarımız 1930’dan sonra sanatına yeni bir sayfa açar. (Eserlerini beğenmemek) d. D Kütüphane raflarında toz tutan sayısız roman vardır. (Unutulmak, okunmamak) e. D Akif, kaleminden millî değerler akıtan bir şairimizdir. (Kendi kültürünü anlatmak) f. Y Üzerinde alın teri bulunmayan
eser, sanat eseri sayılmaz. (Yazarının ismini taş- g. D Gerçek düşünür fikirleriyle karanlığa kibrit çakar. (Cehaleti yok etmek) h. D İyi bir yazar, okuru başka dünyalara sürükleyebilmelidir. (Yeni ufuklar açabilmek) i. D Yazarın son kitabı peynir ekmek gibi satıyor. (Çok satılmak) j. Y Bugünün kopyala yapıştır yazarları kendilerine ait bir şey koyamıyorlar. (Başka- k. Y Kaleminin ölçüsü olmayan yazarlar ciddiye alınmazlar. (Sürekli eser vermek) l. D Çocukluk anılarıyla ilgili bagajı dolu olan yazarın anlattıkları yüzleri güldürdü. (An- 31 7. Sınıf Kelime ve Kelime Gruplarının Anlamı KKT - 3 1. “Hafif” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisin- 4. Cıvıl cıvıl söylediğin türkünün C) Kasabanın girişindeki hafif meyilden sağa dön- D) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burası 2.
Aşağıdakilerin hangisinde “satmak” sözcüğü- 5. Zavallı Etem D) Kendini satmak için öyle konuşuyormuş. (Bir 3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden 6. Yıllar, yüzyıllar geçiyor; kimi kitap unutuluyor, ki- fes aldı. D) Okuyucuyu yorduğu 32 7. Sınıf Aynı Kavram Alanına Giren Kelimeler Aynı Kavram Alanına Giren Kelimeler ➤➤ Farklı anlamlar taşısalar da aynı işlevlerde kullanılan kelimelerdir. • Vapur Bu kelimeler “denizcilik” kavramına girer. Etkinlik 4 Kazanım: T.7.1.2. Dinlediklerinde/izlediklerinde geçen, bilmediği kelimelerin anlamını tahmin eder.
Öğrencile- 1. Aşağıda verilen kavramların havuzunda yer alan kelimeleri işaretleyiniz. a. Balıkçılık b. Tiyatro c. Sanat d. Spor Olta Aktör Bilgisayar Tenis Su Bilet Defter Futbol Misina Film Müzik Müsabaka Ekmek Perde Şiir Ter Zoka Aktris Spor Eldiven Hava Sinema Resim Güreş 33 7. Sınıf Aynı Kavram Alanına Giren Kelimeler Etkinlik 4 2. Aşağıda birlikte verilen kelimeler hangi kavram alanına girer? Boşluklara yazınız. a. Kuş b. İletişim c. Süt ürünleri • Serçe • Mektup • Yoğurt d. Rüzgâr e. Okul gereçleri f. Denizcilik • Meltem • Kalem • Sandal g. Zaman h. Yük taşıyan araçlar i. Madenler • Gün •
Tır • Demir 34 7. Sınıf Aynı Kavram Alanına Giren Kelimeler Etkinlik 4 3. Aşağıdaki görsellerden hareketle aynı kavram alanına giren kelimeleri yuvarlak içine a. • Telgraf • Araba • Adres • Şapka • Kıyafet • Ses • Mektup • Pul b. • Koltuk • Minder • Kispet • Dövüş • Toprak • Genç c. • Kutup • Astronot • Ekvator • Yıldız • Deniz • Samanyolu • Galaksi • Meteor d. • Muz • Çekirge • Menekşe • Arı • Hindiba • İnsan • Ağaç • Isırgan otu 35 7. Sınıf Aynı Kavram Alanına Giren Kelimeler KKT - 4 1. Cehennem Nişanı’nda beş sandaldık. Güzel 4. Aynı kavram alanına girme, birbiriyle ilintili ancak A) Sandal B) Lodos 5. Sürüngenler 2. Dünyamızın süsüdür ? Bu dörtlüğün son iki dizesindeki sözcükler A) Orman B) Deniz 3. - - - - ve - - - - kelimeleri aynı kavram alanına 6. Türkler başlık olarak 1925’te şapkayı kabul ettiler. 36 7. Sınıf Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler ➤➤ Dil, insanlar arasında anlaşmayı
sağlayan en önemli araçtır. Dil, milletleri birbirine bağladığı gibi kültürün de ➤➤ Diller arasındaki belli ölçüde kelime alışverişi gayet normaldir. Türkçe birçok dilden zorunluluk nedeniyle keli- Etkinlik 5 Kazanım: T.6.2.7.
Konuşmalarında yabancı dillerden alınmış, dilimize henüz yerleşmemiş kelimelerin Türkçe- 1. Aşağıdaki dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelimeleri Türkçe karşılıklarıyla eşleş- Yabancı Kelimeler Türkçe Karşılıkları 37 7. Sınıf Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler Etkinlik 5 2. Aşağıda günümüzde sıkça rastlanan yabancı kelimeler verilmiştir. Bu kelimelerin a. Gala: Gösterim f. Mause: Fare k. Seans: Oturum, gösterim l. On-line: Çevrim içi m. Chat: Sanal sohbet n. Viraj: Dönemeç o. Webmaster: Yönetici 38 7. Sınıf Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler Etkinlik 5 3. Aşağıdaki cümlelerden dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelime bulunanları işa- a. Gündüz yoğun olduğumdan filmin akşam seansına bilet aldım. b. İnsanlar çevresini ilgilendiren konularda nesnel davranamaz. c. Çağdaş dünyada kapıların tak tak diye çalınmasını özledim. f. Yeni bir dizüstü alması için babasını ikna etmeye çalışıyordu. g. Rakibini elimine eden takımımız bir üst tura çıktı. h. Sempatik bir görünüme sahip olduğundan çok sevilir. i. Globalleşen dünyada turizm sektörünün önemi daha da artmıştır. j. Bir ülkenin gelişimi her alandaki kalifiye eleman sayısına bağlıdır. k. Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı coşkuyla kutlandı. l. Hayatımı o doktorun özverili çalışmasına borçluyum. 39 7. Sınıf Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler Etkinlik 5 4. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili yabancı kelimelerin Türkçe
karşılıklarını noktalı yerlere a. Okul kantininin dizaynı öğrenciler tarafından beğenildi. b. Yılın en moda trendlerinde indirimler başlamış. ( Eğilim ) c. Kampanyada beş bin katılımcı limiti var. d. Toplumumuzun en büyük sorunu empati yoksunluğudur. ( Duygudaşlık ) e. Yalnız başınayken halüsinasyonlar gören bir gençmiş. ( Sanrı ) f. Yıllarca birçok gerçeği kamufle ederek ayakta durmuş. ( Gizlemek ) g. Hukukun egemen olmadığı ülkelerde kaos kaçınılmazdır. h. Derse konsantre olamadığı için konuyu anlayamamıştı. ( Yoğunlaşmak ) i. Sevilen iki ismin katılacağı bir panel düzenlendi. ( Açık oturum ) j. Ülkemizdeki çocuk dergilerinin tirajı çok düşük. 40 7. Sınıf Dilimize Yerleşmemiş Yabancı Kelimeler KKT - 5 1. Ülkesini ve yüksek istiklalini korumasını bilen Türk 4. Globalleşen
dünyaya entegre olamayan her iş (Mustafa Kemal Atatürk) adamı iş dünyasından baypas olur. Buna göre aşağıdaki sözcüklerden hangisinin 4 A) 1. B) 2. C) 3. D) 4. A) Kötümser B) Ekstra 2. Bu hafta vizyona giren “Ayla”
adlı film izleyiciler- 5. Yabancı dillerden alınmış ancak dilimize henüz A) Oldum olası IQ seviyesiyle övünmeyi severdi. A) İleri görüş B) Gösterim 6. Efe tahtada yazılı sözcüklerin Türkçe karşılıklarını • Antipatik 3. I. Kötümser Buna göre aşağıdakilerden hangisi Efe’nin A) I. B) II. C) III. D) IV. 41 2. ÜNİTE CÜMLEDE ANLAM Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Cümleye Hâkim Olan Duygu Karşılaştırma - Koşula Bağlılık - Örneklendirme Kazanımlar ➢➢ T.7.1.10. Dinlediklerinde/izlediklerinde tutarlılığı sorgular. 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Öznel Anlatım: Doğruluğu ya da yanlışlığı kanıtlanamayan, kişiden kişiye değişen anlatımdır. Söyleyenin duy- • Konuşmayı
uzatarak insanları sıkmıştı. Sıkmak (sıkıntı vermek) ve büyülemek (çekiciliği ile et- Nesnel Anlatım: Doğruluğu ya da yanlışlığı kanıtlanabilen, kişiden kişiye değişmeyen anlatımdır. Söyleyenin • Hatay, Akdeniz Bölgesi’nde yer alır. Hatay’ın Akdeniz Bölgesi’nde yer
alması ve ülkemizin Etkinlik 6 Kazanım: T.7.3.22. Metnin içeriğini yorumlar.
1. Aşağıdaki cümleleri öznellik ve nesnellik bakımından inceleyerek numaralarını uygun a. Hayatta mutlu olmak her insan için önemlidir. a, b, d, e, g c, f, h 44 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Etkinlik 6 2. Aşağıdaki cümlelerden öznel anlatımlı olanları işaretleyiniz. a. Yüzmek, insanı oldukça rahatlatan bir spordur. b. Hayatta her insan yenilgiyi en az bir kez tatmıştır. c. Uzmanlar sıcak havalarda dışarı çıkmanın tehlikeli olduğunu söyledi. d. Hatay künefesinin ana malzemeleri şunlardır: kadayıf, tuzsuz peynir, te- e. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’tür. f. Millîler bir sonraki maça tam kadro çıkacaklar. i. Romanın arka kapağında tanınmış isimlerin romanla ilgili görüşleri var. l. Alfabemiz 21 sesli, 8 sessiz olmak üzere toplamda 29 harften oluşur. n. Ülkemize kuzeyden esen rüzgârlar şunlardır: Karayel, Yıldız, Poyraz. 45 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Etkinlik 6 3. Aşağıdaki cümlelerden nesnel anlatımlı olanları işaretleyiniz. a.
Ülkemizde okuryazar oranı önceki yıllardan fazladır. 46 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Etkinlik 6 4. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri cümlelerin öznel ya da nesnel olma duru- a. Öğretmenimiz bugün şık bir takım elbise giymiş. (Öznel) b. Tiyatro oyuncuları canlı performans sergiler. (Nesnel) c. Nazlı, kafesteki minik ve sevimli kuşuna yem verdi. (Öznel) d. Kadir Çöpdemir bu programı ilk kez sundu. (Nesnel) e. Ülkemizin yemekleri oldukça lezzetlidir . (Öznel) f. Osmanlı Devleti’nin ilk padişahı Osman Bey’dir. (Nesnel) g. Ülkemizde en iyi ceviz Çağlayancerit’te yetişir. (Öznel) h. Çocuğun simsiyah gözleri vardı. (Nesnel) i. Güzel bir havada eski dostlarımızla pikniğe gittik. (Öznel) j. Ünlü sanatçı 2018’in son konserini bugün verdi. (Nesnel) 5. Aşağıdaki cümlelere öznellik anlamı katan kelime ya da kelime gruplarının altını ör- 47 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Etkinlik 6 6. Aşağıdaki cümleleri öznel ya da nesnel olarak değerlendirip ilgili kutucukları işaretle- Cümle Öznel Nesnel b. Küpelerin elbisenle çok iyi uyum sağlamış. c. Bu kitap tam olarak 322 sayfadan oluşuyor. d. Yazarın yeni kitabı ikinci baskıya girdi. e. Yazar tarihî romanların en çarpıcı örneklerini kaleme almış. f. Elma, ülkemizde ekim alanı en geniş meyvelerdendir. g. Ege’nin en gözde şehri hiç şüphesiz İzmir’dir. h. Hız Yayınları kısa sürede eğitim sektöründe beğeni topladı. i. “Cin Ali” serisi her çocuğun unutamayacağı kitaplardandır. j. Ahmet Hamdi şiir, hikâye, roman ve deneme türünde yazmıştır. k. Bu yayınevi yazarın 5 kitabını sadeleştirip yayımladı. l. Ülkemiz gelmiş geçmiş en kurak yaz mevsimini yaşadı. m. İstanbul’un tarihî mekanlarını gezince insanın içini heyecan sarar. n. Yazar bu öyküsünde bir kuyu ustasının yaşadıklarını ele almış. o. Küresel ısınma pek çok hayvan ırkının yaşamını tehdit ediyor. 48 7. Sınıf Öznel ve Nesnel Anlatımlı Cümleler Etkinlik 6 7. Aşağıdaki cümlelerden öznel anlatımlı olanlara “Ö”, nesnel anlatımlı olanlara “N” ya- a. N Kemalettin Kamu şiirlerinde gurbet temasını işlemektedir. b. Ö Şanlıurfa’da her sabah enfes ciğer yapılır. d. N Romanları hikâyelerine göre daha çok satılmaktadır. e. Ö Kontrolsüz gelişen teknoloji hayatı kaosa çevirmektedir. f. N Faruk Nafiz Çamlıbel “Han Duvarları” adlı şiirin şairidir. g. Ö Akıllı telefonlar hayatımıza giren en büyük kâbustur. h. Ö Bu filmi beğenmeyecek bir insan olduğunu düşünmüyorum. 49 |