Işçinin kendi isteği ile işten ayrılması halinde kıdem tazminatı

Kıdem tazminatı, işçinin aynı iş yerinde 1 yıllık çalışma süresinin tamamlamasıyla elde ettiği kıdemin karşılığıdır. Kıdem tazminatı, işverenin işçiyi işten çıkarması durumunda işçiye verilen bir hak olarak biliniyor. Ancak bazı durumlarda, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için işten çıkarılmasını beklemesine gerek yok. Oluşan bazı özel durumlarda da çalışan istifa etmeden kıdem tazminatını alma hakkını elde edebiliyor. Peki, İstifa eden kıdem tazminatı alabilir mi? Çalışan istifa ederse kıdem tazminatı nasıl alır? Kendi isteği ile işten ayrılanın tazminat hakkı var mıdır? İşte İstifa ederek 'kıdem tazminatı' almanın üç yolu!

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca kazandığı kıdeminin karşılığı olarak işveren tarafından ödenen tazminattır. Kıdem tazminatı çalışanlar açısından büyük önem taşır. Kıdem tazminatı almanın başlıca kriteri ise iş akdinin karşı taraf tarafından sonlandırılmış olunmasıdır. Yani işten atılmak gerekiyor. Ancak bazı durumlarda ise istifa halinde de kıdem tazminatı ödeniyor.

KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?

Kıdem tazminatı, işçinin son aldığı ücrete yol, yemek, sosyal yardım (eğitim, konut vs.) gibi haklar da ilave edilerek bulunan brüt ücret üzerinden hesaplanır.

KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANABİLMEK İÇİN GEREKEN SÜRE NEDİR?  �

Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerle işyerinden ayrılırken işveren tarafından iş kanunu gereğince vermiş olduğu bir tazminattır. Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için öncelikle bir yıllık çalışma süresinin doldurulması gerekir. Bu süre kanuna göre 365 gündür ve bireylerin kıdem tazminatı haklarının doğabilmesi için bu süreyi çalışmaları gerekir.

İSTİFA EDEN KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?

Genel kural, haklı bir sebebi olmadan işten kendi rızasıyla ayrılanın kıdem tazminatı alamayacağıdır. Hatta ki, haklı bir sebebi olmadan işyerinden ayrılan işçi, kıdem tazminatı alamayacağı gibi, önceden yazılı olarak işverenine bildirimde bulunmamışsa bir de ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.

İSTİFA EDEREK 'KIDEM TAZMİNATI' ALMANIN ÜÇ KOLAY YOLU!

İstifa ettiği halde kıdem tazminatı alabilmenin 3 yolu vardır.

Bunlardan ilki kadın işçinin evlenmesidir. Evlenen kadın işçi, bu tarihten itibaren 1 yıl içinde istifa ederse kıdem tazminatı ödenmek zorundadır.

Benzer şekilde erkek işçi muvazzaf askerlik görevini yapmak üzere istifa etmişse, ona da kıdem tazminatı ödenmelidir.

Ayrıca emeklilik hakkı kazanan ya da 15 yıl ve 3600 gün şartlarını taşıyan işçi de istifa ederek kıdem tazminatı alabilecektir. Tabi, bütün bu hallerin temel şartının, işçinin işyerinde en az 1 yıl kıdeminin varlığı olduğunu vurgulamam gerek. Bir yıllık kıdemi olmayan işçi, hiçbir şekilde kıdem tazminatını hak edemez.

İSTİFA EDEN HANGİ HALLERDE KIDEM TAZMİNATINA HAK KAZANIR?

Fakat işçi haklı bir neden göstererek işyerinden ayrılmış ise, işi kendi bırakmış olsa dahi kıdem tazminatına hak kazanır. İşte işçi istifa etse bile kıdem tazminatına hak kazanabileceği durumlar:

1-Askerlik görevi

2- Çalışan resmi tatillerde zorla mesai yaptırması ve bu mesai ücretinin işçiye ayrıca ödenmemesi

3- Çalışanın yasal hakkı olan yıllık izinlerinin kullandırılmaması

4- Sağlık problemlerinin işin yapılışında sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi

5- İşverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması

6- İşçinin normal ücreti dışındaki prim, ikramiye, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacaklarının ödenmemesi. 

30 Haziran 2022

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

Genel kurala göre istifa eden (İş sözleşmesini İş Kanunu’na uygun biçimde süreli fesih yoluyla fesheden) işçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi mümkün değildir. Bir başka deyişle hiçbir gerekçe belirtmeden istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. Hatta İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, yöneticiye işten ayrılacağına dair herhangi yazılı bir bildiride bulunmayan işçi ihbar tazminatı ödemek durumunda kalabilir. Bu nedenle işten ayırılma sürecinde haklı bir sebep belirtemeyecek durumda iseniz, işvereninize işte ayrılacağınızı yazılı olarak bildirmek durumundasınız. Aksi takdirde kıdem tazminatı alamadığınız gibi, ihbar tazminatı ödemek durumunda kalabilirsiniz.

 Ancak bazı hallerde (1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesi gereği, haklı gerekçelerle) iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi halinde yani işçinin istifa etmesi durumunda, işçi kıdem tazminatı alabilir.

İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatına Hak Kazanabileceği Haller

Bu başlık altında belirtilecek olan tüm hallerde işçinin kıdem tazminatına hak kazanılabilmesi için kıdeminin en az 1 yıl olması koşulu aranmaktadır.

• Erkek işçi askerlik görevi nedeniyle işten çıkması halinde kıdem tazminatı hakkı elde edebilmektedir.
• Emeklilik hakkının elde edilmesi sebebiyle işten çıkan işçi kıdem tazminatı hakkı elde edebilmektedir.
• Kadın işçi evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde evlilik halini gerekçe olarak ileri sürerek işten çıkması halinde kıdem tazminatı hakkı elde edebilmektedir.
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen haklı sebepleri gerekçe olarak ileri sürerek iş sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçi kıdem tazminatı hakkı elde edebilmektedir.

İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebileceği yani istifa etmesine rağmen kıdem tazminatına hak kazanacağı durumlara örnek olarak; işçinin ücret ve diğer işçilik haklarının eksik ödenmesi veya hiç ödenmemesi, işçinin SGK ödemelerinin gerçek miktar üzerinden yatırılmaması, işçinin haberi olmadan SGK’dan giriş-çıkışının yapılması, işçinin fazla mesai ücretinin ödenmemesi, işçinin resmi tatil günlerinde çalıştırılması ve kıdem tazminatı ödememek için işveren tarafından istifaya zorlanması sayılabilir. Bu haller sınırlı sayıda olmayıp feshin haklı sebebe dayanması yeterlidir. İşçi tarafından gerçekleştirilen feshin haklı olup olmadığına hâkim somut durumu göz önünde bulundurarak karar verecektir.

İstifa Etmiş Olmasına Rağmen Kıdem Tazminatına Hak Kazanan İşçi Doğrudan Dava Açabilir Mi?

Kıdem tazminatı bir işçilik alacağı davası olup buna yönelik bir talepte bulunurken işçilik alacaklarına yönelik dava açmak gerekmektedir. Ancak işçi ve işveren arasındaki işçilik alacağı ve tazminatlara ilişkin ihtilafları dava açmaya gerek kalmadan çözmek amacıyla arabulucuya başvuru şartı getirilmiştir. Bu sebeple kıdem tazminatına hak kazanan işçi doğrudan dava açamaz. Dava açmanın öncesinde arabulucuya başvurması ve anlaşamama halinde dava açması gerekmektedir.

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatına Yönelik İşçilik Alacağı Davasını Hangi Mahkemede Açmalıdır?

Türkiye’de iş hukuku davaları bu alanda ihtisaslaşmış iş mahkemelerince görülür. Bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı yahut ödenmeyen ücretlerin tespit edileceği ve ödenmesinin talep edileceği görevli mahkeme İş Mahkemesi’dir.

İstifa eden işçinin kıdem ve diğer alacakları için açacağı davada yetkili mahkeme, davalının yani işverenin yerleşim yeri mahkemesi veya işin yapıldığı yer mahkemesidir. Birden fazla işveren varsa bunlardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesinde dava açılabilir.

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatını Hangi Süreler İçinde İstemelidir?

Hukukumuzda kıdem tazminatı ve işçilik alacakları bakımından 5 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Kıdem tazminatı hakkı iş akdinin sonlandırıldığı tarihte doğmaktadır. Bu kapsamda istifa eden ve kıdem tazminatına hak kazanan işçi istifa ettiği tarihten itibaren 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde hak kazandığı kıdem tazminatı ve diğer işçilik alacaklarını talep edebilecektir. 

İstifa Eden İşçi Hak Kazandığı Kıdem Tazminatını Avukat Aracılığıyla Talep Etmek Zorunda Mıdır?

İstifa ettiği veya işten çıkarıldığı fark etmeksizin kıdem tazminatına hak kazanan işçi buna yönelik açacağı işçilik alacağı davasını bizzat takip edebilir. Ancak işçilik alacağı davası bir avukat aracılığıyla takip edildiğinde işin arabuluculuk aşamasında sonlanma ihtimalinin daha yüksek olması ve kişinin hak ve menfaatlerinin daha iyi korunacağı göz önünde bulundurulduğunda davanın bir avukatla takip edilmesinde büyük fayda bulunmaktadır. Konuyla ilgili sorularınız ve hukuki yardım talepleriniz için bizlerle iletişime geçerek danışmaktan lütfen çekinmeyiniz. 

[widget-129]

Hangi şartlarda kendi isteğimle işten ayrıldığımda tazminat alabilirim?

Çalışan personel kendi isteği ile işten ayrılırsa kıdem tazminatı alabilir mi?

10 yıllık işçi istifa ederse tazminat alır mı?

Kaç yıl sonra kendi isteğiyle ayrılanlar da tazminat alabilecek?