Öğretim yöntemlerinin seçiminde öğrenci özelliklerine uygunluk büyük öneme sahiptir. Her konu ve öğrenme düzeyi için uygun tek bir yöntemden bahsetmek mümkün değildir. Bu sebeple yöntemler seçilirken hedeflere, öğrenci ve konunun özelliklerine dikkat etmek gerekir. Show
Yöntem Seçimini Etkileyen FaktörlerBir konunun öğretiminde kullanılacak yöntemler seçilirken aşağıda belirtilen faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir.
1. DÜZ ANLATIM (TAKRİR) YÖNTEMİBilgileri öğretmen tarafından öğrencilere aktarıldığı, öğrencilerin pasif dinleyici konumunda oldukları geleneksel bir yöntemdir. Bu yöntemi kullanarak bilişsel alanın bilgi, duyuşsal alanın alma ve tepkide bulunma, psikomotor alanın uyarılma basamağındaki kazanımlara ulaşılabilir. Her ne kadar geleneksel yöntem olarak tanımlasak da, üst düzey davranışları kazandırmada kullanamasak da, bu yöntem tüm derslerde kullanılır. Kalabalık bir sınıfa bilgi vermede, süre sınırlıysa, öğrencileri ikna etmede, konulara açıklık getirmede, derse giriş aşamasında, dikkat çekmede, öğrencileri güdülemede, konular arasında geçiş yapmada, derste kullanılacak materyalleri tanıtmada, dersin sonunda özetleme yapmada etkili bir şekilde kullanılır. Uzun süreli anlatımlar çok sıkıcı olacağından mümkün olduğu kadar kısa süreli anlatımlar yapılması gereklidir. Öğretmenin dili iyi kullanması, tonlamalarla öğrencilerin dikkatlerini toplaması, güncel yaşamadan örnekler vermesi, aralarda öğrencilere sorular sorarak onları da sürece katması ve etkin hale getirmesi, anlatımı sıkıcılıktan kurtarmak için harita, model, grafik, slâyt gibi materyaller kullanması oldukça önemlidir. Bu yöntemde öğrenciyi tanımak zorlaşır.
Konunun kazanımları çerçevesinde güncel yaşamla ilgili ve öğrencinin düşünmesini sağlayacak bir problemin sınıf ortamına getirilerek bilimsel problem çözme basamaklarının (Bakınız: Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğretim) kullanılmasıyla çözülmesi amaçlanır. Bu yöntemde öğrenci aktiftir. Öğretmen yol gösterici, yardımcı ve cesaretlendirici olmalıdır. En az uygulama düzeyindeki kazanımlara ulaşmak için kullanılır. Öğrenciye bilimsel tutum kazandırır. Analiz ve sentez düzeyindeki kazanımlara ulaşmayı da destekler. Önkoşul öğrenmelerin yetersiz olması durumunda (bilgi-kavrama) kullanılması mümkün değildir. Problem açık anlaşılır ve net olmalıdır. Anlaşılmayan bir problemin çözülebilmesi oldukça güçtür. Sınama yanılma, içgörü kazanma, neden-sonuç ilişkileri kurma, aktif düşünme ve akıl yürütme gibi etkinlikleri kapsar. Problem çözme ile öğrencilere eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve yansıtıcı düşünme gibi beceriler kazandırılır. Bu yöntem fazla zaman alabilir ve öğrenmenin değerlendirilmesi güçtür.
Kavrama düzeyindeki kazanımlara ulaşmada öğrenciyi merkeze alan bir yaklaşımdır. Bilgi düzeyinde eksikler olduğunda kullanılabilmesi mümkün değildir. Öğrencileri düşünmeye yönlendirmek, anlaşılmayan konuların açıklanması ve öğrenmenin pekiştirilmesi için öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkinliklerinin üst düzeyde kullanıldığı bir yöntemdir. Öğrencilerin konuları ne düzeyde anladıklarının belirlenmesi için de bu yöntem kullanılabilir. Tartışma yönteminde ayrıca öğrencilerin kendilerini ifade edebilme başkalarının görüş ve fikirlerine saygı duyma ve iletişim becerilerini geliştirmek de amaçlanır. Tartışma yönteminin uygulanması için sınıfta demokratik bir ortam oluşturması önemlidir. Tartışma yöntemi ile uygulama, analiz ve sentez gibi üst düzey kazanımlara ulaşmak da amaçlanır. Tartışılacak konu ve tartışma şekli öğretmen ve öğrenciler tarafından birlikte belirlenmelidir. Tartışma konusu ile ilgili olarak öğretmenlerin ve öğrencilerin önceden hazırlık yapmaları gereklidir. Tartışmanın biçimini belirlemede sınıftaki öğrenci sayısı dikkate alınmalıdır. Bir tartışma süresi belirlenerek bu süreçte tartışmanın konu dışına çıkmaması için gerekli önlemler alınmalıdır. Tartışmanın amacına uygun bir şekilde yürütülebilmesi için ilgin ve öğrencilerin dikkatini çekecek konular seçilmelidir. Tartışmada bazı öğrencilerin tartışmayı tekellerine alması önlenmelidir. Tartışma sonunda ve özetleme ve değerlendirme yapılmalıdır. Değerlendirmede tartışma süreci dikkate alınacağından bu yöntemde öğrencilerin değerlendirilmesi zordur. Tartışma yöntemi tartışılan konunun niteliği ve gerekliliklerinden dolayı farklı teknikler kullanılarak gerçekleştirilebilir.
Her grubun görüşme süresi 4-5 dakikadır. Fakat savunma amaçlı konuşmada biraz daha fazla süre verilmesi uygundur. Her grubun (a,b) kendi görüşlerini savunmaları gerektiğinden dolayı ciddi bir ön hazırlık yapmaları gereklidir. Değerlendirmeyi yapacak olan jüri grubu her bir grupta yer alan öğrencileri tek tek değerlendirdikten sonra kazanan grubu açıklar. Bu teknikte karşı tezin çürütülmesi söz konusu değil sadece kendi görüşünü iyi bir şekilde savunma vardır.
Bu yöntem, gerçekleri ve sorunları yansıtan öykülemeler etrafında organize edilmiş öğrenme uygulamaları bütünü olarak tanımlanabilir. Örnek olay konu ile ilgili gerçek yaşamdan alınmış (öğretmenin yaşadığı, başkaları tarafından yaşanmış olayların gazete ve dergilerden alınması, öğrencilerin yaşamlarında karşılaşmaları muhtemel olaylar) olayların sınıf ortamına getirilerek öğrencilerin etkin katılımları ve grup tartışmalarıyla çözümüne yönelik olarak kullanılan bir tekniktir. Örnek olayın güncel olması ve öğrencilerin ilgisini çekmesi, birden fazla çözüm üretilebilir olması, tüm yönleriyle açık ve anlaşılır olması, anlamlı olması ve kendi içinde bir bütünlük taşıması oldukça önemlidir. Öğrenciler gruplara ayrılarak örnek olayı farklı açılardan irdeler ve çözüm önerileri geliştirirler. Öğrencilerin kavrama, uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme düzeyindeki kazanımlara ulaşması, yansıtıcı düşünme ve eleştirel düşünme becerileri kazandırmak için kullanılır. Derslerinde, problemlere çözüm üretmeyi öğrenen öğrencilerin bu deneyimlerini yaşamlarına yansıtmaları beklenir. Tartışma sonunda her bir grubun ulaştığı sonuçlar sınıfta açıklanarak özetlenir. Böylece problemlere yaratıcı çözüm önerileri getirilmeye çalışılır. Ön öğrenmelerin yetersiz olduğu durumlarda bu yöntemin kullanılması mümkün olmaz. Workshop (İşlik / Çalıştay) (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({});Küçük bir uzman grubunun (3-5 kişi) gerçekleşmiş bir örnek olayın çözümüne yönelik olarak kısa sürede uygulamaya dönük bir öneri geliştirmeleri ve önerilerini uygulamaları şeklinde gerçekleştirilir. Çok az sayıda öğrencinin katılımcı olabilmesi tekniğin sınıfta kullanılması açısından karşılaşılan en büyük problemdir. Fakat yine de sınıfta kullanılması mümkündür. Örneğin çevre temizliğine karşı çok duyarlı olan 5 öğrencinin sınıfı daha temiz tutmak için aralarında tartışmaları, bir çözüm önerisi oluşturmalarını ve çözüm önerisini sınıfta uygulamaları gibi bir uygulama düzenlenebilir. 5. GÖSTERİP-YAPTIRMA YÖNTEMİÖğrencilere özellikle psikomotor becerileri kazandırmak için kullanılan yöntemdir. Bu yöntemde gösteri bölümünde öğretmen, yapma bölümünde ise öğrenci aktiftir. Örneğin sosyal bilgiler dersinde öğrencilere “Doğu Anadolu bölgesinin haritasını aslına uygun olarak ezbere çizebilme.” hedefini kazandırmak isteniyorsa yapılacak iş ya da kazanılacak davranışın aşamaları öğrencilere açık olarak verilmeli her bir aşama öğretmen tarafından gösterilmeli ve öğrencilerinde her bir basamakta yapılması gereken davranışı eksiksiz olarak yapmaları sağlanmalıdır. Eğer 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamaları için hazırlanan bir programda yörenin halk oyunları bir öğrenci gurubu tarafından oynanacaksa, böyle bir davranışı öğrencilerde oluşturmak için de gösterip-yaptırma yöntemi kullanılabilir. Bu yöntemde öğretmenin gösteri için önceden hazırlık yapması gösteri sırasında kullanılacak materyalleri sağlaması oldukça önemlidir. Çok büyük gruplarda bu yöntemin kullanılması zordur. Çünkü öğretmenin her bir psikomotor becerinin kusursuz yapılıp yapılmadığını belirlemesi ve öğrencileri değerlendirmesi oldukça zaman alır. Eğer öğrencilere kazandırılmak istenen davranış çok karmaşıksa davranış parçalara / bölümlere ayrılmalı, öğrencilerin her bir bölümü kusursuz olarak yapmaları sağlanarak davranış oluşturmaya çalışılmalıdır. Öğrencilere kazandırılmak istenen davranışı açıkça gösterebilmek için gerekirse modelden yararlanılmalı, video ve slâyt gibi materyaller kullanılmalıdır. Gösteri sırasında her öğrencinin net olarak görmesini sağlayacak bir düzen oluşturmak önemlidir. Etkinliklerin, bireyin kendi kendisine öğrenmesini sağlayacak şekilde oluşturulduğu, bireyin öğrenme ortamına aktif olarak katılması gereken, en az uygulama düzeyindeki kazanımlara ulaşmak için kullanılan bir yaklaşımdır. Bu yöntemde modüller oluşturulur. Her bir modül kendi içerisinde bir düzene sahiptir. Oluşturulan modüller diğer modüllerle bağlantılı ya da bağlantısız olabilir. Genellikle mesleki ve teknik eğitim ile hizmet içi eğitimde kullanılır. Modüler öğretimde;
Okul öncesinde kullanılan yöntem ve teknikler nelerdir?Kullandıkları yöntem ve teknikler ise, eğitici oyunlar, sunum ile anlatım, hikaye, soru-cevap, drama, rol play, tartışma vb. yöntem ve tekniklerdir. Bu yöntemler, zaman zaman bazı model, strateji ve taktiklerle zenginleştirilmiştir. Sonuç olarak rastgele, gelişi güzel yöntem-teknik tercih edildiği gözlenmiştir.
Uygulanan yöntem ve teknikler ne demek?Yöntem, genel anlamda, hedefe ulaşmak için izlenen en kısa yol olarak tanımlanmaktadır. Teknik ise bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü olarak tanımlanabilir. Yöntemi bir tasarım, tekniği de bir uygulayım olarak görebiliriz.
Öğretim Teknikleri Nelerdir?Öğretim teknikleri. SORU - CEVAP TEKNİĞİ ... . PROBLEM ÇÖZME TEKNİĞİ ... . SESLİ OKUMA TEKNİĞİ ... . SESSİZ OKUMA TEKNİĞİ ... . GÖSTERİP YAPTIRMA TEKNİĞİ ... . BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ (Osborn) ... . GEZİ TEKNİĞİ ... . GÖZLEM TEKNİĞİ. Özel öğretim yöntem ve teknikleri nelerdir?1- Komut yöntemi.. 2- Alıştırma yöntemi.. 3- Eşli çalışma yöntemi.. 4- Kendini değerlendirme yöntemi.. 5- Katılım yöntemi.. 6- Gösteri(demonstrasyon) yöntemi.. 7- Öğrencinin başlatması yöntemi.. |