Gizli şeker testi aç karnına mı yapılır

Hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerji, besinler ile karşılanır. Karbonhidrat ve yağ içeriğine sahip besinler, enerji için kullanılarak vücutta glikoza dönüşür. Glikoz, kan aracılığı ile hücrelere ihtiyaç duyduğu enerjiyi taşır. Kan şekeri, kanda taşınan bu glikoz miktarının ölçüldüğü değerdir. Olması gerekenden fazla miktarda glikoz kanda taşındığında vücuttaki pek çok dokuya zarar verebilir. Bu sebeple vücudun bir kontrol mekanizması vardır. Kandaki glikoz oranı yükseldiğinde pankreasın beta hücreleri tarafından üretilen insülin devreye girerek kandaki glikozun, hücre içine alınmasını sağlar. Böylece kandaki glikoz oranı olması gereken seviyelere gelirler.

• İçindekiler
• Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalı?
• Açlık/Tokluk Kan Şekeri Nedir?
• Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Olmalıdır?
• Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Ölçülür?
• Açlık Kan Şekeri Değeri İçin Kaç Saat Aç Kalmalı?
• Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Saat Sonra Ölçülür?
• Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Neden Yükselir?
• Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Düşürülür?
• Çocuklarda İdeal Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?
• Yetişkinlerde Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?
• Diyabet Hastalarında Kan Şekeri Değeri Nasıldır?
• Hipoglisemi Hastalarında Kan Şekeri Değeri Nelerdir?

Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalı?

Kan şekerinin sağlıklı kişilerde olması gereken değeri, 70-120 mg/dl’dir. Bazı kişilerde insülin yeterince üretilmez ve kan şekeri yükselir. Bu kişiler diabetes mellitus adı verilen diyabet hastalığı olan kişilerdir. Bu değer, anlık olarak yükselmiş olabileceğinden tek başına şeker hastalığının tanısında yeterli değildir. Bu yüzden HbA1c adı verilen 3 aylık ortalama glikoz değerine de bakılır. Kandaki şekerin hemoglobin ile yaptığı bileşiği ifade eden bu değer, %6-6,5 değerlerine çıktığında prediyabet yani gizli şeker, %6,5 değerinin üstünde olduğunda ise şeker hastalığının göstergesidir.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Nedir?

Kan şekeri değeri, sağlık, hastalık, açlık ve tokluk durumlarında farklılık gösterir. Açlık kan şekeri olarak ifade edilen durum, kişinin 8 ila 12 saat arası aç olduktan sonraki kan şekerinin değeridir. Tokluk kan şekeri ise besin alınmaya başladıktan 2 saat sonra ölçülen değerdir. Bu değerler, hipoglisemi yani şeker düşüklüğü veya hiperglisemi yani şeker yüksekliği ile ilgili bilgi verir. Bu değerler anlık değerler olmakla birlikte şeker hastalığının önemli bir habercisidir.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Olmalıdır?

Açlık kan şekeri yani en az 8 saatlik açlık durumunda ölçülen kan şekeri, normalde 70-100 mg/dl arasında olmalıdır. Bu değer 60 mg/dl ve altında olduğu durumda hipoglisemi durumu söz konusudur. Hipoglisemi tehlikeli bir durum olduğundan düşüklük derecesine göre acil tedavi edilmelidir. Açlık kan şekeri, 125 mg/dl’in üzerinde olduğunda ise şeker hastalığının önemli bir göstergesidir.

Tokluk kan şekeri yani besin alımından 2 saat sonra ölçülen kan şekeri değeri 140 mg/dl’ye kadar normal kabul edilir. Bu değer 140-200 mg/dl arasında olduğunda pre-diyabet (gizli şeker) durumu söz konusudur. Tokluk kan şekerinin 200 mg/dl’nin üzerine çıkması ise şeker hastalığını ifade eder.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Ölçülür?

Kan şekeri ölçümü, ev ortamında veya hastane şartlarında yapılabilen bir işlemdir. Ev ortamında yapılacak ölçümler için çeşitli markaların farklı modellerde şeker ölçüm cihazları bulunur. Bu cihazların hepsinde şeker ölçüm stribi adı verilen çubuklara kan örneği konularak ölçüm yapılır. Bu işlem için öncelikle cihazın kalem şeklindeki iğnesi ile parmak ucu delinir. Sonrasında ilk akan kan silinir ve ardından gelen kan, cihaza yerleştirilmiş olan stribin ilgili kısmına damlatılır. Sonrasında cihaz, birkaç saniye içerisinde ölçümü gerçekleştirmiş olur. Çoğu cihaz ölçülen değerlerin kaydedildiği hafızaya sahiptir. Böylece evde düzenli şeker takibi yapılabilmesi mümkündür. Özellikle insülin kullanan şeker hastalarının düzenli takip için günde 4 kez ölçüm yapması önerilir.

Hastane şartlarında kan şekeri ölçümü yapmak için kişiden kan alınır ve kan örneği laboratuvara gönderilir. Kan örneğinden kan şekeri dışında başka değerlere de bakılabilir. Özellikle HbA1c değeri, şeker hastalığının tanısında önemli bir yer tutar. Hastanelerde şeker hastalığının erken tanısı için oral glukoz tolerans testi (OGTT) de uygulanır. Bu test için öncelikle en az 8 saatlik açlığın ardından açlık kan şekeri ölçümü yapılır. Sonrasında kişiye glikoz yüklemesi denilen, içeriğinde belirli miligramda glikoz bulunan sıvı içirilir ve 2 saat sonra tekrar kan şekeri ölçümü yapılır. Bu işlem sonrasında sağlıklı kişilerin vücudu, insülin salgılayarak kan şekerini normal kan şekeri seviyesine getirir. Şeker hastalarında ise bu değerler olması gerekenden yüksek çıkar.

Açlık Kan Şekeri Değeri İçin Kaç Saat Aç Kalmalı?

Açlık kan şekerinin doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için en az 8 ila 12 saat arası bir açlık durumu olması gerekir. Bu yüzden genellikle bir gece aç kalınarak sabah ölçüm gerçekleştirilir.

Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Saat Sonra Ölçülür?

Tokluk kan şekerinin değerinin tespit edilebilmesi için yemek yenilmeye başladıktan sonra en az 2 saat geçmesi gerekir. Yemekten sonraki 2-3 saatte tokluk kan şekeri belirlenebilir. Dört saat geçtiğinde artık doğru sonuç almak mümkün olmaz.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Neden Yükselir?

Açlık ve tokluk kan şekerini yükselten, beslenme alışkanlıkları, yaşam şartları ve genetik gibi pek çok sebep bulunur. Sağlıksız beslenmek, karbonhidrat ve yağ ağırlıklı besinler tüketmek kan şekerini yükseltir. Düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmamak, hareketsiz bir yaşam sürmek, kan şekerini yükselmesine sebep olur. Stresli bir yaşam da kan şekerini yükselten durumlar arasında yer alır. Kan şekerinin yükselmesinin en önemli sebebi ise diyabet hastalığıdır. Diyabet hastaları ilaçlarını düzenli kullanmadığında veya insülin uygulamalarını düzenli yapmadıklarında kan şekeri yükselir.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Düşürülür?

Kan şekeri, sağlıklı beslenerek, düzenli, az ve sık yemek yiyerek, ara öğünlerde yoğurt gibi besinler tüketerek dengede tutulabilir. Beslenmenin yanı sıra düzenli egzersiz yapmak ve haftada en az 5 gün yürüyüş yapmak da önemlidir. Doğuştan insülin üretemeyen hastalar tüm bunlara rağmen kan şekerini düşüremezler. Bu durumda düzenli şeker ilacı ve gerekirse insülin kullanarak şeker düşürülebilir.

Çocuklarda İdeal Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?

Doğuştan pankreas organı insülin üretemeyenler çocuk yaşlarda insülin tedavisi uygulamak durumunda kalır. Diyabetik çocuklarda günlük düzenli şeker ölçümü yapılarak günde en az 4 kere insülin uygulanır. Çocuklarda kan şekerinin olması gereken aralık, yaşa göre değişiklik gösterir. 0-1 yaş bebeklerde normal kabul edilen açlık kan şekeri 90-170 mg/dl, tokluk kan şekeri ise 120-200 mg/dl’dir. Çocuklarda yaş ilerledikçe kan şekeri aralığı değişiklik gösterir. 2-8 yaş arası çocuklarda açlık kan şekeri 80-160 mg/dl iken 8 yaş üzeri çocuklarda 80-130 mg/dl’dir. Çocuklarda tokluk kan şekerinin normal aralığı ise 2-8 yaş arası 110-190 mg/dl iken 8 yaş üzeri 110-170 mg/dl’dir.

Yetişkinlerde Kan Şekeri Değeri Ne Olmalıdır?

Kan şekeri, yaşa, hastalığa, açlık ve tokluğa göre değişiklik gösteren bir değerdir. Yetişkinlerde kan şekeri değerinin, çocuklara göre daha düşük olması gerekir. Çocuklar ile yetişkinlerin normal kan şekeri değerleri arasında en az 20-30 mg/dl fark bulunur. Yetişkinlerde normal kan şekeri değeri açlıkta 70-100 mg/dl, tokluk durumunda ise 70-140 mg/dl’dir. Bu değer 60’ın altında olduğunda hipoglisemi durumu söz konusudur.

Diyabet Hastalarında Kan Şekeri Değeri Nasıldır?

Diyabet hastalarında kan şekeri açlıkta da toklukta da olması gereken değerlerin üstünde çıkar. Besin alımı sonrasında kana salınan glikoz miktarı insülinle düşürülemediğinden şeker yükselir. Pankreasın beta hücreleri genetik bir sorun sonucunda insülin üretemiyor ise hasta insülin iğnesi kullanmaya bağımlı olur. İnsüline bağımlı olan diyabet hastalığı, tip-1 diyabet olarak adlandırılır. Tip 2 diyabet hastalığı ise sonradan oluşan insüline bağlı olmayan diyabet türüdür. Tip 2 diyabet hastalığı adayları, kilolu kişiler, ailesinde şeker hastalığı olanlar ve stres altında yaşayan kişilerdir. Tip 2 diyabet hastalığında yükselen kan şekeri değeri, beslenmeye dikkat ederek, egzersiz yaparak veya çeşitli şeker ilaçları ile kontrol altına alınır. Kilolu hastaların şeker değerini dengelemek diğer hastalara göre zordur. Bu nedenle obezite cerrahisine başvuran hastalarda hızlı bir iyileşme gözlemlenmektedir. Obezite cerrahisi ile diyabet ve daha pek çok hastalıktan kalıcı şekilde kurtulmak isteyen kişiler Tüp mide ameliyatı fiyatı araştırması yapmaya çoktan başlayabilir. 

Hipoglisemi Hastalarında Kan Şekeri Değeri Nelerdir?

Hipoglisemi hastalarında kan şekeri düzeyi 50-60 mg/dl ve daha aşağısında olabilir. Bu değer ne kadar düşükse hipogliseminin derecesi o kadar ağırdır. Kan şekeri değerinin düşüklüğüne göre hipoglisemi derecesi hafif-orta-ağır şeklinde artarak ilerler. Hafif hipoglisemi durumunda meyve suyu ile kan şekeri yükseltilmeye çalışılır. Hipoglisemi derecesi orta olduğunda ılık suda eritilmiş 4 adet kesme şeker alınabilir. Hipoglisemi ağır şiddette seyrediyorsa hastaneye başvurulmalı ve damar içi enjeksiyon yapılmalıdır.

Şeker hastalığında düzenli takip ve doktor kontrolünde olmak önemlidir. Belirli aralıklar ile tahlil ve tetkikler yaptırılarak hastalığın ilerlemesini ve organlara zarar verip vermediğini takip etmek gerekir.

Nefroloji

18.11.2022

187147

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.

Şeker testi için aç olmak gerekir mi?

Gizli şeker testi nasıl yapılır?

Gizli şeker hangi testle belli olur?

Sağlık ocağında gizli şeker testi yapılır mı?