Hamilelerde görülen baş ağrılarının büyük bölümü primer baş ağrılarıdır. Ama hamilelik bazı sekonder baş ağrılarının ortaya çıkmasını kolaylaştıran bir durumdur. Sekonder baş ağrıları; beyin kanaması, tümör veya hipertansiyon gibi bir nedene bağlı gelişen baş ağrılarıdır. Sekonder baş ağrıları gebelikte daha az görülse de ölüm veya kalıcı bir hastalık tablosu oluşturabilmeleri açısından önemlidir. Bu açıdan baş ağrısıyla birlikte sistemik ve nörolojik bulguları da varsa veya baş ağrısı yeni başlamış, giderek şiddetleniyor veya sıklığı artıyorsa bu baş ağrılarını dikkate almak ve bir uzmana başvurmak gerekir.
HAMİLELİKTE BAŞ AĞRISI NEDEN OLUR?
Hamilelerde en sık görülen primer baş ağrıları aurasız migren ve gerilim tipi baş ağrılarıdır. Migren hastalarında hamilelik sürecinde migren atağının sıklık ve şiddeti genellikle azalır, doğumdan kısa bir süre sonra artma eğilimi gösterir. Bunun nedeninin hamilelikteki hormonal değişiklikler olduğu düşünülmektedir. Hormonal değişikliklerin dışında stres, uykusuzluk, açlık, yorgunluk, kan şekeri düşüklüğü gibi nedenler de hamilelikte baş ağrısı gelişmesi üzerine etkilidir. Özellikle kan şekeri düşüklüğünün migreni tetiklediği bilinmektedir. Hamilelerde de özellikle ilk 3 ayda ani kan şekeri düşüklükleri yaşanmaktadır.
HAMİLELİKTE BAŞ AĞRISI TEDAVİSİ
• Tanıda kullanılan yöntemler ve tedavi seçenekleri hamilelikte kısıtlıdır. Bu nedenle hamilelikte mümkün olduğu kadar ilaç tedavisinden kaçınmak gerekir. Baş ağrısı sıklık ve şiddetini azaltmak için farmakolojik olmayan yöntemler denenebilir.
• Anne adayının aç kalmaması, düzenli uyuması, aşırı kokulardan uzak durması, çikolata, beyaz peynir gibi migreni tetikleyen yiyeceklerden uzak durması yarar sağlar.
• Atak sırasında ise hastanın mutlaka yeterli sıvı alımı, yeterli uykusunun sağlanması gerekir. Eşlik eden bulantı ve kusma varsa engellenmelidir.
• Sessiz, karanlık bir ortama alınıp mümkünse uyuması veya hastanın rahatlatılması fayda sağlar.
HAMİLELİKTE İLAÇ KULLANMAK ZARARLI MI?
Migrenli gebelerden doğan bebeklerde doğumda herhangi bir sağlık problemi beklenmez. Diğer bebeklerden farklı değildir. Eğer hamile olan kişi hamile olduğunun farkında olmadan ilaç almışsa ilacın ne dozda, ne kadar süre ve hamileliğin hangi döneminde alındığının değerlendirilmesi gereklidir. Bu durumda hastanın bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurarak, fetüste bir anomali veya büyüme geriliği olup olmadığı veya ilacın olası riskleri açısından değerlendirilmesi gereklidir.
HAMİLELİKTE BAŞ AĞRISI NE ZAMAN BAŞLAR?
Hamilelik döneminde görülen baş ağrısı sorunlarıyla gebeliğin ilk üç ayında sıklıkla karşılaşılır. Hormonların değişmesi ve düzenlenmesinden dolayı her anne adayı, hamileliğin belirli dönemlerinde zaman zaman baş ağrısı yaşayabilir.
HAMİLELİKTE BAŞ AĞRISINA NE İYİ GELİR?
Öncelikle aşağıda yer alan önerilerin uygulanmadan doktora danışılması gerektiğini belirtmekte fayda var. Bunun yanında bu genel öneriler hamilelikte baş ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Açık havada yavaş tempolu yürüyüş yapmak.
- Ilık bir duş almak.
- Sessiz ve loş bir odaya geçip dinlenmek.
- Sinüzite benzer bir ağrıysa göz ve burun çevresine sıcak havlu tutmak
- Tuz tüketimini azaltmak.
- Günde en az 10 bardak su içmek.
- Yemeklerde öğün atlanmamak.
- Yağlı yiyeceklerden uzak durmak.
HAFTA HAFTA GEBELİK BELİRTİLERİ
Baş ağrısı her ne kadar sık karşılaşılan bir sorun olsa da gebelik döneminde veya doğumun hemen sonrasında ortaya çıkan ağrının daha dikkatli incelenmesi gerekiyor. Kadın
hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Tanju Demirören, altta yatan soruna göre ağrının şiddeti ve sıklığının değişebileceğine işaret ediyor. Baş ağrısı özellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda en sık rastlanan şikâyetlerin başında geliyor. Norveç te yapılan bir çalışmada 40 yaşın altındaki kadınların yüzde 60’ının son bir yıl içinde baş ağrısından şikâyet ettiği ortaya
konmuş. Özellikle ağrının gebelik döneminde ve sonrasında ortaya çıkması hem anne, hem de bebek sağlığı açısından ayrı bir önem taşıyor. 2015 de yapılan bir çalışmada acile baş ağrısı ile başvuran gebelerin yüzde 35 inde baş ağrısının ikincil bir hastalığa ( gebeliğe bağlı hipertansiyona) bağlı olduğunun saptandığını söyleyen Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kadın
hastalıkları ve Doğum uzmanı Op. Dr. Tanju Demirören, bu nedenle özellikle gebelikte veya doğum sonrası yeni ortaya çıkan baş ağrısının ayrıntılı incelenmesi gerektiğini söyledi. “20. gebelik haftasından sonra veya doğum sonrası 2 hafta içinde ortaya çıkan baş ağrısında gebeliğin yüksek tansiyonu (preeklampsi) ve bu duruma bağlı konvülsiyonların (eklampsi) ilk bulgusu olabilir” diye konuştu.
Nedenlerin Başında Gebelik Zehirlenmesi Var
20. gebelik haftası üzerinde atipik veya yeni ortaya çıkan baş ağrısı varsa, kişinin tansiyonu normal dahi olsa gebelik zehirlenmesinin (preeklapmsi) akla getirilmesi gerektiğini anlatan Op. Dr. Tanju Demirören, şu bilgileri verdi: “Yapılan değerlendirmelerde bu vakaların yaklaşık üçte birinde preeklampsi saptanmıştır. Bu gruptaki ağrılar genellikle yaygın, sabit orta ve ağır şiddette, zonklayıcı şekildedir. Beraberinde bulanık görme, ışık hassasiyeti ve bilinç düzeyinde değişiklikler de görülebilir. Migrene bağlı baş ağrısında da benzer bulgular vardır. Ancak migrende ağrı sıklıkla tek taraflıdır. Bu noktada tanı, sistemik muayene, tansiyon değerleri ve göz muayene bulgularına bakılarak konulur. Bununla birlikte, gebenin baş ağrısında nörolojik değerlendirme de çok önemlidir. Preeklampsi nedenli baş ağrısında beyin kanaması olmadığı müddetçe nörolojik muayene sonuçları normaldir.”
Baş Ağrısıyla Birlikte Bu Belirtiler Varsa Dikkat!
Op. Dr. Tanju Demirören, baş ağrısı olan gebede altta ciddi bir hastalığın yattığını düşündüren belirtileri şöyle sıraladı: “Baş ağrısı ile zihin bulanıklığı, kasılmalar (konvülsiyon), göz dibi ödemi, ense sertliği ve nörolojik bulgular, ağrının çok şiddetli başlaması, ilk kez migren benzeri ağrının ortaya çıkması, eskiden var olan ağrıdan farklı şiddette ve farklı şekilde ortaya çıkması, ağrının uykudan uyandıracak kadar şiddetli olması ve ağrı kesiciler ağrının azalmaması durumlarında hemen doktora başvurulmalıdır.”
Bu şikâyetlerle gelen gebenin ayrıntılı olarak incelenmesinin doğru tanı açısından önemine dikkat çeken Op. Dr. Tanju Demirören, “Gebelikten önce gerginlik tipi, migren ve küme baş ağrısı olduğu bilinen gebelerde, belirtiler daha önce görülen ağrı tablosu ile uyumlu ise gebelik zehirlenmesi ekarte edildikten sonra ek bir şey yapmaya gerek kalmaz. Bu noktada, gebelikte baş ağrısı ile birlikte yüksek tansiyon tespit edilmesi tehlikeli olabileceği için dikkatli olunması gerekir.”
En Sık Migren Görünüyor
Baş ağrısı ile hekime başvuran gebelerin üçte birinde altta yatan bir başka hastalık (gebelik hipertansiyonu, preeklampsi vs) saptanırken üçte ikisinde migren tipi ağrılar saptandığını anlatan Op. Dr. Tanju Demirören, hangi hastalıkların hangi belirtilerle kendini gösterdiğini şöyle anlattı: “Migren tipi, gerilim tipi veya küme tipi baş ağrıları olan gebelerin tanısı genelde gebelik öncesinden konulmuş olur. Gebelikte ilk defa ortaya çıkan veya atipik baş ağrılarında gebeliğe bağlı hipertansiyon dışarıda bırakıldıktan sonra yarısının migren diğer kalanların ise gerilim ve küme tipi baş ağrıları olduğu görülmüştür. Migren baş ağrısı yüzde 70 tek taraflıdır. Yüzde 30 ise ya her iki ön lobta ya da başın tamamında yaygın olarak hissedilir. Rutin fizik aktivite ile artar, orta ve ağır şiddette başlar giderek şiddetlenir, zonklayıcıdır. Hasta karanlık sessiz, ortama kaçar. 4 ila 72 saat sürer. Bulantı kusma, ışığa duyarlılık, sese tahammülsüzlük, genellikle görsel öncü belirtiler olur bazen duyusal veya motor kayıpla birlikte olabilir. Gebelikte migreni olanların yüzde 60-70 inde ağrı sıklığında azalma izlenir. Ancak doğum sonrası dönemde artış izlenir. Migren ataklarının gebeliğe olumsuz bir etkisi olmaz.”
Gerginlik Ve Küme Tipi Ağrının Farklılıkları
Gebelik öncesi tanı konan bir diğer ağrı grubu ise gerginlik ve küme tipi baş ağrısı oluşturuyor. Her iki türdeki ayırıcı noktalar konusunda Op. Dr. Tanju Demirören şu bilgileri verdi: “Gerginlik tipi ağrı çift taraflıdır. Baskı veya basınç hissi halinde artar ve azalır. Hasta aktiftir veya bazen dinlenmek ister. 30 dakika dan 7 güne dek sürebilir. Eşlik eden farklı bir belirti yoktur. Küme tipi ağrılar her zaman tek taraflıdır, genellikle göz veya şakakların etrafında başlar. Ağrı hızlıca başlar dakikalar içinde şiddetlenir, ağrı derin sürekli ızdırap veren patlayıcı tarzdadır. Hasta aktifdir, ağrı 15 dakika ile 3 saat arası sürer. Aynı tarafta gözde sulanma kızarıklık, burunda tıkanıklık, burun akıntısı, göz kapağında sarkma, gözbebeğinde küçülme, yorgunluk veya ajitasyon görülebilir.”
Tedavi Ağrı Tipine Göre Şekilleniyor
Daha önce baş ağrısı hikayesi olmayan ani ve şiddetli başlayan baş ağrılarında klinik ayrımda nörolojik görüntüleme (MR) daha sık kullanılmalıdır. Baş ağrısı ile başvuran gebede gerekli laboratuvar ve klinik inceleme sonrası gebelik hipertansiyonu veya eklampsi (gebelik tansiyonuna bağlı kasılmalar ile giden tablo) riski uzaklaştırıldıktan sonra gebelikte kullanılabilen ilaçlar ile ağrı tipine göre tedavi düzenlenir.”
Basın Yansımaları: cumhuriyet.com | sabah.com | hurriyetaile.com | cnnturk.com | aksam.com | gazetevatan.com
Kullanıcılar bunları da aradı:
- Menopoz Nedir? Menopoz Yaşı Ne Zaman Başlar?
- Hamilelikte Adaçayı Tüketimi
- Prematüre Bebek Nedir,Nasıl Beslenir?
- Tüp Bebek Tedavi Yaşı
- Yumurta Gençleştirme Yöntemi
- Gebelikte Böbreklere Dikkat!
- Adet Düzensizliği Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?
- HPV Enfeksiyonu
- Embriyo Transferinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Girişimsel Olmayan Doğum Öncesi Tarama
- Gebelikte Böbrek Sağlığı
- Yumurtalık Kistleri
- Prematüre Bebeklerin Bakımının 10 Püf Noktası
- Doğuma Yaklaşırken İşaretlerin Neyin Habercisi?