5 sınıf fen bilimleri canlılar dünyası konu anlatımı

Giriş Tarihi: 30.6.2021 11:23

Canlılar dört farklı grupta sınıflandırılarak incelenir. Hayvanlar, mikroskobik canlılar, bitkiler ve mantarlar olarak ayrılan canlılar dünyası konu anlatımında ihtiyaç duyduğunuz tüm bilgileri hazırladığımız yazıda bulabilirsiniz.

CANLILAR DÜNYASI: BİTKİLER VE HAYVANLAR

Canlılar dünyasının en geniş alanlarından biri hayvanlar ve bitkilerdir. Gelin bu iki canlı sınıfını detaylı bir şekilde ele alalım:

Bitkiler

Bitkiler kendi arasında çiçekli ve çiçeksiz olmak üzere ikiye ayrılır. Çiçekler oksijen üretir ve bu oksijenin oluşmasını sağlayan is güneş ışığıdır. Eğrelti otu, kibrit otu, at kuyruğu çiçeksiz bitkilere örnek olarak verilebilir. Bu bitkilerde tohum da bulunmaz. Gövde, yaprak ve kök kısımları da çiçekli bitkilere göre az gelişmiştir ya da hiç bulunmaz.

Çiçekli bitkiler de ise geniş bir yapı bulunur. Kök, gövde, yaprak ve tohumdan meydana gelen çiçekli bitkilere örnek olarak selvi ya da mısır verilebilir. Çiçekli bitkilerde bulunan kökler toprağa bitkinin daha sağlam bir şekilde tutunmasını sağlar. Bitkiyi dik tutan ise gövdedir. Üreme oranı ise bitkilerde tohumlardır. Çiçekli bitkilerin kısımları ise şunlardan meydana gelir:

  • Erkek ve dişi organ: Çiçek tozu
  • Taç yaprak: Renkli bölüm
  • Çanak yaprak : Bitkinin en dış ve yeşil kısmıdır.

Bitkiler de fotosentez adı verilen oksijen üretimi de gerçekleşir. Fotosentezin yapılması için bitkide yeşil bölümlerin olması gerekir. Solunum ise fotosentezin tam tersidir. Solunum yapılması için bitkiler gece çalışır. Eğer bitkiler yapraklarından su atarsa bu olaya da terleme adı verilir.

Hayvanlar

Hayvanlar doğada bulunan, gelişmiş bir sistemleri bulunan canlılardır. Omurgalı ya da omurgasız olarak ikiye ayrılan hayvanlar aktif bir şekilde hareket ve anlama yeteneğine de sahiptir.

Vücutlarında kemik, kıkırdak ya da omurga olan hayvanlar omurgalı hayvanlar olarak sınıflandırılır. Omurgalı hayvanlar da 5 farklı grupta incelenir. Bunlar; Memeliler, kuşlar, kurbağalar, balıklar ve sürüngenlerdir.

Vücutlarında herhangi bir kemik, kıkırdak ya da omurga olmayan hayvanlar ise omurgasız hayvanlar olarak sınıflandırılır. Omurgasız hayvanlara örnek olarak şunlar verilir: Yılanlar, sölenterler, süngerler, solucanlar, yumuşakçalar.

Mikroskobik canlılar

Canlılar dünyasında ele alacağımız bir diğer sınıf ise mikroskobik canlılardır. Mikroskobik canlılar göz ile görülmez. Mikroskop ile görülen bu canlılara örnek olarak bakteri ve amipler verilebilir. Mikroskobik canlıların bazı özellikleri bulunur. Bu özellikler şunlardır:

  • Üremelerini hızlı bir şekilde gerçekleştirirler ve her ortamda bulunurlar.
  • Gıda üzerinde fazla çoğaldığı zaman zehirlenmeye yol açabilirler.
  • Salgın hastalıklara yol açabilirler.
  • İnan sağlığına faydalı mikroskobik canlılar da vardır. Aşıların üretim süresinde, sirke, turşu, yoğurt ve kefir mayalanmasında da mikroskobik canlılardan faydalanılır.

Mantarlar

Canlılar dünyasının son konusu mantarlardır. Bir bitki olmayan mantarlarda besin üretimi olmadığı gibi fotosentez de bulunmaz. Küf, şapkalı, zehirli ve mayalı olmak üzere 4 farklı türü bulunan mantarlar hazır besinler ile beslenirler. Bu mantarların detayları ise şu şekildedir:

  • Bitki ve hayvan atıklarının çürümesi küf mantarlarının oluşmasına yol açar.
  • Şeklinden dolayı şapkalı mantar olarak adlandırılan bu mantarlar hem zehirli hem de zehirsiz olarak doğada bulunur. Tüketilmesi uygun olan ise kültür mantarıdır.
  • Parazit olarak da bilinen mantarlara hastalık yapan mantar adı verilir. Bu mantar ile insanlara hayvanlar üzerinden hastalık bulaşabilir.
  • Çıplak göz ile görülemeyen mantarlara ise maya mantarı denir. Hamur ve bazı içecekler de kullanılabilir.

Canlıların yapıları ile hareket, beslenme ve üreme şekilleri birbirlerinden farklı olduğundan bilim insanları doğadaki canlıları benzer özelliklerine göre sınıflandırmışlardır. 

Mikroskobik Canlılar: Gözle görülemeyecek kadar küçük olan ve sadece mikroskop adı verilen araçla gözlenebilen canlılara mikroskobik canlılar adı verilir. Mikroskobik canlılara; Amip, öglena, terliksi hayvan ve bakteriler gibi canlılar örnek olarak verilebilir.

Mikroskobik canlılar da tıpkı diğer canlılar gibi beslenme, solunum ve üreme faaliyetleri yürütürler. Yaşam alanı olarak da besinler üzerinde, canlı vücutlarında, havada, karada ve suda yaşayan türleri vardır.

Mikroskobik canlılar arasında en çok bilinen ve her ortamda yaygın olarak bulunan bir tür vardır ki o da bakterilerdir.

Yararlı bakteriler; sütten peynir ve yoğurt yapılmasında, üzüm suyundan sirke elde edilmesinde, turşu kurulmasında görev alırken, zararlı bakteriler; çeşitli yolarla vücudumuza girip verem, zatürre, kolera gibi hastalıklara yol açarlar.

Mantarlar: Toprakta, suda, ormanlarda, bahçelerde, bazı canlıların vücudunda ve hatta besin maddeleri üzerinde yaşayan bazı canlı türleri vardır. Bu canlı türlerine mantar adı verilir.

Kök ve gövde gibi yapıları bakımından bitkilerle benzerlik gösteren mantarlar; Şapkalı mantarlar, küf mantarları, maya mantarları ve parazit (hastalık yapıcı) mantarlar olmak üzere dört grupta incelenirler.

Canlılar Dünyası kaça ayrılır 5 sınıf?

Canlı varlıklar; yapısına, hareket özelliklerine, üreme ve beslenme şekline göre sınıflandırılmaktadır. Canlılar dört sınıfa ayrılmaktadır; hayvanlar, bitkiler, mikroskobik canlılar ve mantarlar.

Sınıflandırma nedir 5 sınıf?

Bilim insanları canlıları benzer özelliklerine göre gruplara ayırmıştır. Canlıların benzer özelliklerine göre gruplandırmaya sınıflandırma denir.

Bitkilerde Terleme nedir 5 sınıf?

Su, topraktan bitki köklerine, bitki kabuğunun altındaki tabakadan yapraklara doğru hareket eder. Güneş tarafından ısıtılan su, buhara dönüşür (buharlaşır) ve çoğunlukla yaprak yüzeyinin altındaki binlerce küçük gözenekten (stoma'dan) geçer. Bu terlemenin özetidir.

Mikroskobik canlıların farklı özellikleri nelerdir?

MİKROSKOBİK CANLILARIN ÖZELLİKLERİ Gözle görülemeyip mikroskopla görebildiğimiz canlı türleridir. Bu canlılarda diğer canlılar gibi hareket eder, ürer, beslenir, büyür, solunum ve boşaltım yapar. Bu canlılardan bazıları besinlerimizin bozulmasına, çürümesine neden olmaktadır. Çeşitli hastalıklara neden olabilirler.