Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

HIZLI ERİŞİM

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

Hz. Nuh (a.s.) ile ilgili iki ayet bularak defterinize yazınız. ‘a ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.

Hz. Nuh (a.s.) ile ilgili iki ayet bularak defterinize yazınız.

CevapÂl-i İmrân  33
(Medenî 89) Gerçek şu ki, Allah, Adem’i, Nuh’u, İbrahim ailesini ve İmran ailesini alemler üzerine seçti
Nisâ  163
(Medenî 92) Nuh’a ve ondan sonraki peygamberlere vahyettiğimiz gibi, sana da vahyettik. İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a, torunlarına, İsa’ya, Eyyub’a, Yunus’a, Harun’a ve Süleyman’a da vahyettik. Davud’a da Zebur verdik.
En’âm  84

5. Sınıf Kur’an-ı Kerim Adım Adım Yayıncılık Ders Kitabı Sayfa 11 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.

EMOJİYLE TEPKİ VER, PAYLAŞ!

2023 Ders Kitabı Cevapları

İniş Sırasına Göre


KAMER SURESİ

İniş Sırası: 37 • Mushaf Sırası: 54 • Mekki Sure • 55 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

9. Onlardan önce Nuh kavmi de (Rasûlleri) yalanlamıştı. Kulumuzu yalanladılar ve: “Bu adam bir mecnundur” dediler. O çok engellendi/incitildi!

10. Bunun üzerine Rabbine (şöyle) dua etti: “İşte ben mağlup oldum, bana yardım et!”

11. Biz de bardaktan boşanırcasına akan bir su ile, gökyüzünün kapılarını açtık.

12. Yeryüzünde kaynaklar fışkırttık. Kesin ölçülerle plânlanmış bir işin olması için sular birleşti.

13. Onu levhalardan yapılmış ve çivilerle çakılmış şey (gemi) üzerinde taşıdık.

14. Bizim gözetimimizde akıp gidiyordu. Nankörlük edilmiş olan kimseye (Nuh’a) bir mükâfat olarak!

15. Ant olsun, onu bir ibret olarak bıraktık. Düşünüp de ibret alan yok mudur?

16. Azabım ve uyarılarım nasılmış?!

17. Ant olsun, Kur’an’ı düşünüp öğüt almak için kolaylaştırdık. Düşünüp öğüt/ibret alan yok mudur?

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

ARAF SURESİ

İniş Sırası: 39 • Mushaf Sırası: 7 • Mekki Sure • 206 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

59. Ant olsun, Nuh’u kavmine gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim, Allah’a ibadet edin. Sizin O’ndan başka İlâhınız yoktur. Doğrusu ben, sizin için büyük bir günün azabından korkuyorum.”

60. Kavminden ileri gelenler dediler ki: “Gerçekten biz seni apaçık bir sapıklık içinde görüyoruz.”

61. (Nuh) “Ey kavmim” dedi: “Bende bir sapmışlık yoktur. Ben sadece âlemlerin Rabbi’nden bir elçiyim.

62. Rabbimin gönderdiklerini size iletiyorum, size nasihat ediyorum. Allah tarafından gelen vahiyle, sizin bilmediğiniz şeyleri biliyorum.

63. Size Rabbinizden bir hatırlatma gelmesine şaştınız mı; içinizden sizi uyaracak bir adam vasıtası ile? Korunun ve merhamete/bağışlanmaya layık olun!”

64. Onu yalanladılar. Biz de onu ve gemide onunla beraber olanları kurtardık. Ve ayetlerimizi yalanlayanları boğduk. Çünkü onlar, görüp düşünmeyen bir kavim idiler.

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

ŞUARA SURESİ

İniş Sırası: 47 • Mushaf Sırası: 26 • Mekki Sure • 227 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

105. Nuh’un Kavmi de elçileri yalanladı.

106. Hani kardeşleri Nuh onlara demişti ki: “Korunup sakınmaz mısınız?

107. Şüphesiz ki ben size gönderilmiş güvenilir bir elçiyim!

108. Öyleyse Allah’tan sakının ve bana itaat edin.

109. Ben buna karşılık sizden hiçbir ücret istemiyorum, benim ücretim âlemlerin Rabbine aittir.

110. Öyleyse Allah’tan sakının ve bana itaat edin.”

111. Dediler ki: “Biz sana inanır mıyız? Adî, rezil kişiler sana tâbi olmuşken.”

112. (Nuh) dedi ki: “Onların yapıyor olduklarının iç yüzlerini bilemem.

113. Onların hesabı ancak Rabbime aittir. Eğer şuur ve anlayışınız varsa!

114. Ben inananları kovacak değilim!

115. Ben sadece apaçık bir uyarıcıyım.”

116. Dediler ki: “Ey Nuh! Eğer vazgeçmezsen taşlananlardan olacaksın.”

117. (Nuh): “Rabbim!” dedi. “Kavmim beni yalanladı.

118. Onlarla benim aramı iyice aç! Beni ve inananlardan benimle beraber olan kimseleri kurtar.”

119. Onu ve onunla birlikte bulunan kimseleri kurtardık, yük dolu gemi içinde!

120. Sonra bunun ardından geride kalanları boğduk.

121. Şüphesiz bunda bir ayet/ibret vardır. Onların birçoğu yine de inanmıyorlar.

122. Şüphesiz O Rabbin; üstün olandır, merhamet edendir.

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

YUNUS SURESİ

İniş Sırası: 51 • Mushaf Sırası: 10 • Mekki Sure • 109 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

71. (Şimdi Artık) onlara Nuh’un haberini oku. Hani bir zaman kavmine demişti ki: “Ey kavmim! Benim konumum/makamım ve Allah’ın ayetlerini hatırlatmam, size ağır geldiyse ben Allah’a tevekkül etmişim. Artık siz ortaklarınızla beraber toplanıp emrinizi/işinizi kararlaştırın da sonra kararınız üzerinize bir dert olmasın! Bundan sonra da kararınızı bana uygulayın! Bana hiçbir fırsat da vermeyin!

72. Eğer yüz çevirdiyseniz çevirin! Sizden hiçbir ücret istemedim/talep etmedim ki! Benim ücretim Allah’a aittir. Ve ben müslümanlardan olmakla emrolundum.”

73. Yine de onu yalanladılar. Biz de onu ve gemi içinde onunla birlikte bulunanları kurtardık. Onları halifeler/öncekilere varisler kıldık. Ayetlerimizi yalanlayan kimseleri de boğduk. Bak, uyarılanların sonu nasıl oldu?

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

HUD SURESİ

İniş Sırası: 52 • Mushaf Sırası: 11 • Mekki Sure • 123 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

25. Ant olsun Nuh’u kavmine şöyle söylesin diye gönderdik: “Ben sizin için apaçık bir uyarıcıyım”.

26. “Allah’tan başkasına kul olmayın. Ben sizin için acı bir günün azabından korkuyorum.”

27. Kavminden inkârcı ileri gelenler, dediler ki: “Biz seni de bizim gibi bir insan görüyoruz ve sana, bizim kıt görüşlü, rezillerimizden başkasının uyduğunu görmüyoruz. Ve ilk bakışta; bize karşı, herhangi bir üstünlüğünüzü de görmüyoruz. Aksine, sizin yalancılar olduğunuzu sanıyoruz!”

28. “Ey ulusum!” dedi; “Bakınız eğer ben Rabbimden bir kanıt üzerinde isem ve kendi katından bana bir iyilik vermişse; siz görmek istemedikten sonra, sizi ona zorlayabilir miyiz? Siz onu istemediğiniz halde!

29. Ey ulusum! Buna karşı sizden bir ücret istemiyorum. Benim ücretim sadece Allah’a aittir. Ben (gerçekten var olanlara) iman eden kimseleri kovacak değilim. Şüphesiz onlar, Rablerinin huzuruna gideceklerdir. Fakat ben sizi, cahillik eden bir kavim olarak görüyorum.

30. Ey ulusum! Eğer onları kovarsam, Allah’a karşı bana kim yardım eder? Hiç düşünüp öğüt almıyor musunuz?

31. Ben size, Allah’ın hazineleri benim yanımdadır demiyorum, gaybı da bilmem. Ben bir meleğim de demiyorum. Ve gözlerinizin hor gördüğü kimseler için; ‘Allah onlara bir hayır vermeyecektir’ de demem. Onların içinde olanı, Allah daha iyi bilir. Gerçekten, o zaman ben zalimlerden olurum.”

32. “Ey Nuh!” dediler: “Ant olsun, bizimle mücadele ettin. Bizimle mücadelede çok ileri gittin. Haydi, bizi tehdit ettiğin şeyi bize getir artık! Eğer doğrulardan isen!”

33. Dedi ki: “Ancak Allah dilerse onu size getirir ve siz de güçsüz bırakıp engel olamazsınız!

34. Nasihatim size fayda vermiyor size nasihat etmeyi istesem de!.. Eğer, Allah sizi azgınlığınızda özgür bırakmayı dilemişse, O, sizin Rabbinizdir. Ve O’nun huzuruna döndürülürsünüz.”

35. (Elçimiz Muhammed’e): ”Kendisi bunu uydurdu” diyorlar, öyle mi? De ki: “Eğer onu uydurmuşsam suçu benim üzerime olsun. Ve ben sizin işlediğiniz suçlardan uzağım.”

36. Ve Nuh’a şöyle vahyolundu: “Gerçek şu ki, kavminden iman etmiş olanlardan başkalarının inanmasını beklemeden, onların yapıyor olduklarından dolayı üzülmeden,

37. Nezaretimiz altında ve vahyimiz gereğince gemiyi yap. Zulmeden kişiler hakkında Bana yalvarma. Onlar mutlaka boğulacaklardır.”

38. Gemiyi yapıyordu ve kavminden ileri gelenler onun yanından geçtikçe, onunla alay ediyorlardı. Dedi ki: “Eğer, siz bizimle alay ederseniz, şüphesiz biz de sizinle alay edeceğiz, sizin alay ettiğiniz gibi!..

39. Yakında bileceksiniz, insanı rezil eden azap kime geliyor ve sürekli azap kimin üzerine konuyor.”

40. Nihayet emrimiz gelip yerden sular kaynayınca, dedik ki: “Herşeyden birer çifti, azabı hak eden (suçlu) kimseler hariç olmak üzere; aileni ve iman eden kimseleri bindir.” Zaten, onunla birlikte pek az kimse inanmıştı.

41. Dedi ki: “Onun içine binin. Onun akıp gitmesi de durması da Allah’ın adıyladır. Şüphesiz Rabbim; çok bağışlayandır, çok esirgeyicidir.”

42. Ve o, dağlar gibi dalgalar içinden onları geçirirken, Nuh, bir kenarda duran oğluna seslendi: “Yavrucuğum! Bizimle beraber bin, inkârcılarla beraber olma!”

43. “Beni sudan koruyacak bir dağa sığınacağım” dedi. “Bugün Allah’ın emrinden, esirgeyici olandan başka sığınılacak yoktur” dedi. Aralarına dalga girdi ve o da boğulanlardan oldu.

44. “Ey yeryüzü! ‘Suyunu yut!’ Ey gökyüzü! ‘Sen de tut!’ denildi.” Su çekildi, iş bitirildi. Cûdi üzerine oturdu. “Zalimler topluluğu imha olsun!” denildi.

45. Nuh Rabbine yalvararak seslendi: “Rabbim!” dedi. “Oğlum benim ailemdendir. Şüphesiz Senin sözün gerçektir. Sen hâkimlerin hâkimisin, karar verensin!..”

46. (Allah) “Ey Nuh!” dedi; “O senin ailenden değildir. (Duan/bu isteğin) salih olmayan bir ameldir/iştir! Hakkında bilgin olmayan bir şeyi Benden isteme! Kuşkusuz Ben sana, cahillerden olmamanı öğütlerim.”

47. “Rabbim!” dedi. “Ben Sana sığınırım; hakkında bilgim olmayan bir şeyi Senden istemekten! Eğer beni bağışlamazsan ve bana merhamet etmezsen, hüsrana uğrayanlardan olurum.”

48. “Ey Nuh!” denildi. “Sana ve seninle olan kimselerden oluşan toplumlar üzerine, Bizden bir esenlikle ve bereketlerle in. Öyle toplumlar var ki; onları bir süre yaşatıp geçindiririz, sonra onlara acı bir azap dokunur.”

49. Bütün Bunlar sana vahyettiğimiz gayb haberlerindendir. Bundan önce ne sen onları biliyordun, ne de kavmin! Sabret öyleyse. Şüphesiz, sonuç korunup sakınanlarındır.

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

SAFFAT SURESİ

İniş Sırası: 56 • Mushaf Sırası: 37 • Mekki Sure • 182 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

75. Ant olsun, Nuh Bize yalvarmıştı da Biz, ne güzel karşılık vermiştik.

76. Onu ve ailesini, o büyük sıkıntıdan kurtardık.

77. Ve onun soyunu da kalıcı kıldık.

78. Ve onu gelecek nesiller övgüyle ansın.

79. Âlemler içinde Nuh’a selâm olsun!

80. Biz, iyi davrananları, işte böyle ödüllendiririz!

81. Şüphesiz o, inanan kullarımızdandı.

82. Sonra, diğerlerini boğduk.

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

NUH SURESİ

İniş Sırası: 71 • Mushaf Sırası: 71 • Mekki Sure • 28 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

1. Şüphesiz Biz Nuh’u, “Kendilerine acı bir azap yetişmeden önce, halkını uyar” diye kavmine gönderdik.

2. Dedi ki: “Ey kavmim! Ben, sizin için apaçık bir uyarıcıyım.

3. Allah’a kulluk edin, O’ndan sakının ve bana uyun ki;

4. günahlarınızı bağışlasın ve sizi, bir süreye kadar ertelesin. Allah’ın emri geldiği zaman, kesinlikle ertelenmez, ne olurdu bilmiş olsaydınız!”

5. Dedi ki: “Rabbim! Ben kavmimi gece-gündüz davet ettim.

6. Benim davetim ancak onların kaçışlarını artırdı.

7. Doğrusu ben onları, kendilerini affedip bağışlaman için her davet edişimde, onlar parmaklarını kulaklarına tıkadılar, giysilerine büründüler ve direndiler. Büyüklendikçe büyüklendiler!

8. Doğrusu ben onları açık açık çağırdım.

9. Sonra onlara, hem ilân ederek/açıktan söyledim/tebliğde bulundum, hem de herbirine ayrı ayrı söyledim.

10. ‘Rabbinizden bağışlanma dileyin; şüphesiz O, çok bağışlayıcıdır’ dedim.

11. “Ta ki; size, gökten bol yağmur göndersin.

12. Sizi mallarla ve çocuklarla desteklesin. Size bahçeler versin, sizin için nehirler akıtsın.

13. Size ne oluyor ki; Allah’tan bir vakar/büyüklük ummuyorsunuz?

14. Oysa O, sizi aşamadan aşamaya geçirerek yaratmıştır.

15. Görmediniz mi? Allah yedi kat göğü nasıl uygun tabakalar halinde yaratmıştır?

16. Bunlar içinde Ay’ı yansıyan bir nur/ışık yapmış, Güneş’i de (aydınlatıcı) bir lâmba kılmıştır.

17. Allah sizi yerden bir bitki gibi bitirdi.

18. Sonra sizi yine oraya döndürür ve bir çıkarışla mutlaka yeniden çıkarır.

19. Allah yeryüzünü sizin için bir sergi yapmıştır.

20. Öyle ki onda, geniş yollar edinip dolaşabilesiniz diye!”

21. Nuh dedi ki: “Rabbim! Onlar bana isyan ettiler; mal ve çocukları, kendisine kayıptan başka bir şey artırmayan bir kimseye uydular!

22. Ve çok büyük tuzaklar kurdular!

23. Dediler ki: “Sakın ilâhlarınızı bırakmayın. Ve sakın bırakmayın; ne Vedd’i (aşk tanrısını), ne Suvâ’ı (nesli verdiği sanılan putları), ne Yeğus’u (yağmur tanrısını), ne Yeûk’u (kuvvet tanrısını) ve ne de Nesr’i (gök tanrısını).”

24. Onlar birçok kimseleri saptırdılar. Sen de zalimlere şaşkınlıktan başka bir şey artırma!”

25. Hatalarından dolayı boğuldular ve ateşe sokuldular. Allah’tan başka yardımcılar da bulamadılar.

26. Nuh dedi ki: “Rabbim! Yeryüzünde inkârcıların tüten tek bir ocağını bırakma!

27. Çünkü, Sen onları bırakırsan kullarını saptırırlar. Ve onlar doğurduklarını; suçlu, kâfir bir kişi olarak yetiştiriyorlar!

28. Rabbim! Beni, anamı-babamı ve inanmış olarak evime giren kimseyi, gerçeklere inanan erkekleri ve gerçeklere inanan kadınları bağışla. Hain zalimlerin ise, ancak yıkımlarını artır!”

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

ENBİYA SURESİ

İniş Sırası: 73 • Mushaf Sırası: 21 • Mekki Sure • 112 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

76. Ve Nuh’u da hatırla! Hani o, daha önce Bize yalvarmıştı. Biz de onun duasını kabul ettik. Kendisini ve ailesini büyük sıkıntıdan kurtardık.

77. Ayetlerimizi yalanlayan kavme karşı, ona yardım ettik. Gerçekten onlar, kötülük halkı olmuşlardı. Biz de, onların tümünü boğduk.

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

MÜMİNUN SURESİ

İniş Sırası: 74 • Mushaf Sırası: 23 • Mekki Sure • 118 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

23. Ve yine, gerçek şu ki; Nuh’u kavmine gönderdik, dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kul olun. Sizin için, O’ndan başka bir İlâh yoktur! Artık korunup sakınmaz mısınız?”

24. Kavminden inkârcı ileri gelenler, dediler ki: “Bu, sizin gibi bir insandan başka bir şey değildir. Size üstün gelmeyi istiyor! Eğer Allah dileseydi, elbette birtakım melekleri indirirdi. Biz, evvelki atalarımızdan da böyle bir şey işitmedik!

25. Bu, ancak kendisinde mecnunluk bulunan bir adamdır. Hele, onu bir süreye kadar gözetleyin bakalım!”

26. (Nuh): “Beni yalanlamaları karşısında, bana yardım et Rabbim!” dedi.

27. Biz de ona şöyle vahyettik: “Bizim gözetimimizde ve vahyimizle gemiyi yap. Emrimiz gelip de tandır kaynayınca/sular yükselince, her cinsten/canlıdan birer çift ile aileni gemiye bindir. Onlardan, aleyhlerine (azap) sözü geçmiş olan kimseler hariç! Zulmedenler hakkında Bana yalvarma! Çünkü onlar, mutlaka boğulacaklardır!

28. Sen ve yanında bulunanlar gemiye yerleştiğiniz zaman: “Bizi, zalim kavimden kurtaran Allah’a övgüler olsun!” de.

29. De ki: “Rabbim! Beni kutlu bir inişle indir. Sen konuk edenlerin en hayırlısısın!”

30. Bu olayın içinde belgeler vardır. Yaptığımız sadece ağır bir imtihandan geçirmektir.

31. Sonra, onların (Adem’den Nuh’a kadarki ilk neslin) ardından, başka bir nesil var ettik.

32. Onlara da kendi içlerinden: “Allah’a kulluk edin. Sizin için, O’ndan başka hiçbir İlâh yoktur! Korunup sakınmaz mısınız?” diyen, bir elçi gönderdik.

33. Onun kavminden inkârcı olan, ahiret buluşmasını yalanlayan ve kendilerine, dünya hayatında lükse izin verdiğimiz ileri gelenler dediler ki: “Bu, sizin gibi bir insandan başka bir şey değildir. Sizin yediğiniz şeylerden yiyor ve içtiklerinizden de içiyor!

34. Eğer, sizin gibi bir insana itaat ederseniz, o zaman siz, mutlaka kayba uğrayanlar olursunuz!

35. O size; öldüğünüz, toz toprak ve kemik yığını haline geldiğiniz zaman kesinlikle, yeniden dirileceğinizi/hayata çıkarılacağınızı mı vadediyor?

36. Heyhat! Size vadolunan şey ne kadar uzak, ne kadar!

37. Bizim için hayat ancak bu dünya hayatımızdır. Yaşarız ve ölürüz! Biz tekrar diriltilecek değiliz!

38. Bu adam sadece Allah’a karşı yalan uyduran bir adamdır! Ve biz ona inanıcı değiliz.”

39. Dedi ki: “Rabbim! Beni yalanlamaları karşısında bana yardım et.”

40. (Allah) buyurdu: “Pek yakında, onlar pişman olanlardan olacaklar.”

41. Derken, gerçekten korkunç bir ses onları yakaladı. Onları bir sel süprüntüsü haline getirdik! O zalimlerin toplumu uzak olsun!

Hz nuh ile ilgili 2 ayet kısaca

ANKEBUT SURESİ

İniş Sırası: 85 • Mushaf Sırası: 29 • Mekki Sure • 69 Ayettir

Kovulmuş şeytandan Allah'a sığınırım.

14. Ant olsun, Biz Nuh’u kavmine gönderdik; bin seneden elli yıl eksik olmak üzere onların içinde kaldı. Sonunda, onlar zulüm yapmakta iken tufan kendilerini yakaladı.

15. Nihayet Biz onu ve gemi arkadaşlarını kurtardık. Bunu âlemler için bir ibret yaptık.

Hz Nuh ile ilgili 2 ayet nedir?

Ayet: İsra Suresi, 3. ayet: (Ey) Nuh ile birlikte taşıdıklarımızın çocukları! Şüphesiz o, şükreden bir kuldu. Cevap 2. Ayet: Nuh Suresi 1. ayet: Biz Nûh'u, “Kendilerine can yakıcı bir azap gelmeden önce halkını uyar” diyerek kavmine gönderdik.

Hz Nuh a neden ikinci Adem denir?

· Hz. Nuh'a inanıp kurtulan insanlar aç oldukları ve dağda yiyecek olmadığı için Nuh aleyhisselamın emri üzerine ellerinde olan bütün yiyecekleri birleştirdiler ve böylece ilk defa Aşure yemeğini yaptılar. · İnsanlar Nuh aleyhisselamın 3 oğlu Sam, Ham ve Yafes'ten türediği için Hz. Nuh'a ikinci Âdem de denir.

Hz Nuh kavmine ne dedi?

Nuh Peygamber baba şefkatiyle oğluna “'Yavrucuğum, bizimle beraber sen de bin (gemiye), inkârcılarla birlikte olma' diye seslendi. Oğul, 'Ben, kendimi sudan koruyacak bir dağa sığınacağım' dedi. Nuh Peygamber 'Bugün Allah'ın rahmet ettikleri hariç, Allah'ın azabından korunacak hiç kimse yoktur' dedi.

Hz Nuh hangi ayetlerde geçiyor?

Nuh'un (as) 950 yıllık daveti neticesinde (29/Ankebût, 14) davetine çok az insan icabet etmiştir. Buna rağmen Nuh (as), Ulu'l Azm peygamberlerden kabul edilmiş (42/Şûrâ, 13), İslam davetçilerine sıklıkla örnek gösterilen Nebilerden biri olmuş ve tamamı onun (as) kıssasına ayrılan bir sure indirilmiştir.